Generatiekloof
Rudolf Kahl
Illustratie: Jean Ramey
Generatiekloof. Dat ik dat woord voor het eerst hoorde, was in de jaren ’70 van de vorige eeuw. Een opstandige jongere was toen een nozem, door ouderen niet begrepen en volgens de heersende opinie van dat moment opgroeiend voor galg en rad. De nozems werden groot, gingen werken als werknemer of werkgever of gingen zelfs de politiek in, voornamelijk aan de linkerkant van het politieke spectrum. Daarna werd de term ‘nozem’ niet meer gehoord. Het zijn nu ‘jongeren met een immigratie-achtergrond’ of iets in die geest. Tijden veranderen.
Wat mij aan het denken zette, was het verhaal van mijn nicht van 82 die haar vijftig jaar oude zoon op visite had, die zich ergerde aan het feit dat mijn nicht het geluid van de tv uit zette op het moment dat de reclame begon.
Mijn beste vriend doet het anders, die zapt weg, blijft dan in een ander programma hangen tot daar de reclame tot aftocht maant en ziet daardoor geen enkel programma volledig. Daar word ik weer nerveus van.
Ondernemers en consumenten
TV en reclame, radio en reclame, bioscoop en reclame, Internet en reclame… Voor wat hoort wat. Een hele hoop producten zijn meer of minder gratis, Internet, radio, tv, tot op zeker hoogte dus en als tegenprestatie dienen wij de reclame te verduren. En het zou zo erg nog niet zijn als ondernemers en reclamemakers niet zo vreselijk stupide zouden zijn.
Er zijn trouwens twee soorten reclame: het betere soort is het soort dat de mens wijst op vernieuwingen en daar de voor- en nadelen van uitlegt en het soort dat alleen maar staat te liegen over in wezen absoluut overbodige producten. Het laatste soort is duidelijk in de meerderheid. Want het gaat natuurlijk om het door mensen als Mark Rutte zo geprezen en met hand en tand verdedigde bedrijfsleven.
Het bedrijfsleven heeft in het Westen de gegoede burger en de regenten vervangen, maar ook de minder gegoede burger en arbeider en heeft de standen en rangen verdeeld in ondernemers en consumenten.
Nazi’s
De politiek is op dezelfde manier verdeeld en dit gegeven doet me denken aan de jaren ’30 in Duitsland van die eerder genoemde vorige eeuw. De opkomende democratie werd toen aan de kant geveegd door een nieuwe beweging die we nu vanwege de naam van haar partij de Nazi’s noemen. Bij diezelfde Nazi’s bestonden echter twee stromingen, iets wat in de geschiedenisboeken enigszins wordt ondergesneeuwd door de berichtgeving van het vervolg van de ontwikkeling.
Die bewuste partij heette of noemde zich de NSDAP: National-Sozialistische Arbeiter-Partei. En in die partij had je dus die twee stromingen. Die ene stroming kennen we allemaal meer of minder, want die werd aangestuurd door die man uit Braunau aan de Inn, de heer Hitler en zijn gevolg.
En wat was dan die andere stroming? Deze stroming werd vertegenwoordigd door een tijdelijke leider van de SA (Sturm-Abteilung), de knokploeg in dienst van die partij, de heer Gregor Straßer.
Partij voor arbeiders
Deze Gregor Straßer was weliswaar een Nazi en een antisemiet maar hij had hele andere ideeën over de politieke toekomst van Duitsland. Hij zag de NSDAP zoals haar naam propageerde, een nationaalsocialistische partij voor arbeiders. Socialistisch mag duidelijk zijn, dat wilde de toenmalige SDP ook, maar dan nationaal als tegenhanger voor de internationale SPD, want ook hier en nu is de Nederlandse PvdA een partij van een internationale beweging. Verder wilde de heer Straßer een partij voor de arbeider, om de arbeider te beschermen tegen het opkrabbelende bedrijfsleven.
Die kant wilde Adolf Hitler echter helemaal niet uit; hij meende, net als Mark Rutte, dat hij het bedrijfsleven nodig had om succesvol te zijn. Hoe liep die tweestrijd af? Nou, Gregor werd in 1932 uit al zijn functies in de partij en in de rijksdag, het parlement, ontheven en in 1934, tijdens de eerste grote zuiveringen, door leden van de SS gearresteerd en even later door het raam van zijn cel doodgeschoten.
Dividendbelasting
Ooit werd het gezegd: “Wij hebben een deel van onze vrijheid afgegeven aan de overheid voor bescherming.” Nu is echter de vraag: “Wie is deze overheid?” De kwestie van de dividendbelasting heeft die vraag weer voor het voetlicht geplaatst. En Mark Rutte heeft geprobeerd een antwoord op die vraag te geven toen hij op de vraag, of hij de naam van de bedrijven wilde noemen die de kwestie van de dividendbelasting hadden aangekaart, met een bot “Nee!” antwoordde. Daarmee heeft hij zijn eigen positie en die van de VVD weer eens duidelijk aangegeven. “Nee!” is altijd nog hanteerbaarder dan een domme leugen. Met een domme leugen kan je niets, een botte weigering om uitleg te geven kan men pareren, als men de nodige geestelijke soepelheid in huis heeft.
Maar daar gaat het hier even niet om. Het gaat mij om de vraag over de aard van onze maatschappij. Leven wij in een democratie en is deze democratie een ruilhandeltje met het bedrijfsleven? Laten we het bedrijfsleven zijn gang gaan in ruil voor meer of minder gratis producten van huiselijk vermaak en betrekkelijke veiligheid, doorspekt van uitingen van het bedrijfsleven in de vorm van, door menigeen ongewenste, reclame?
Chinese tv
Ik schrok toen ik iemand op die meer of minder gratis tv hoorde vertellen dat zij de reclameboodschappen gezellig vond. Ik vroeg mij gelijk af of die betreffende persoon wel haar lagere school had afgemaakt. Dat heeft die zoon van mijn nicht van 82 wel, hij is ondernemer geworden en hij begrijpt absoluut niet waarom mijn nicht het geluid van de tv uit zet als reclame wordt vertoond. Ik begrijp haar heel goed want ik doe het alleen daarom niet omdat mijn Chinese tv de afstandbediening niet goed begrijpt. Is hier alleen maar sprake van een generatiekloof of is hier meer aan de hand?
Rudolf Kahl is auteur van het beklemmende boek Herinneringen, over zijn jeugd in het aan puin gebombardeerde Duitsland van vlak na de Tweede Wereldoorlog. Lees hier wat meer over hem.
Gastschrijver, 16.11.2017 @ 08:51
14 Reacties
op 16 11 2017 at 09:30 schreef Martijn:
Er is een aflevering van Black Mirror waarin je verplicht reclames moet kijken, wegkijken en vingers in de oren kan niet. Wat een horrorscenario. Maar je hebt al websites die je niet kan bekijken met een adblocker, video’s die je niet kan skippen of zelfs dempen, dus niet ondenkbaar.
Het businessmodel deugt gewoon niet.
op 16 11 2017 at 13:26 schreef Paul Hoekveld:
Interessante mooie column.
op 16 11 2017 at 13:37 schreef Danielle:
@Martijn
Je hoeft niet van die websites gebruik te maken. Je hoeft die video’s niet te bekijken. Het is voor de makers vaak noodzaak, een kwestie van een schamele vergoeding voor de vele tijd die zij in hun website of videoproducties steken. Omdat jij er niet voor wilt betalen.
Je kunt ook gewoon een stuk gaan fietsen, langs het strand wandelen of naar de boekhandel gaan en een boek kopen.
op 16 11 2017 at 18:46 schreef Martijn:
Ja, fietsen langs wegen, of naar de winkel door de stad waar ook overal reclame staat etc. Steeds meer bewegende beelden ook (al is daar nog wel een hoop wetgeving tegen langs wegen).
Om maar te zwijgen van het feit dat een leven zonder internet je inmiddels onmogelijk is gemaakt (was ruim 10 jaar geleden al knap moeilijk, ondervond ik toen ik eens 5 maanden zonder zat).
Ik gun de makers hun brood, ik koop me suf aan “fysieke media” (waar de makers in het oude systeem ook lang niet altijd rijk van werden, alleen maar de bobo’s en een klein groepje “sterren”, maar die hebben nu ook nog geen honger).
Tuurlijk kan ik kluizenaar worden, het klooster in of het tot op zeker hoogte dragen. Het blijft echter een dom verdienmodel en dat moet me af en toe van het hart. Spotify heeft nog nooit winst gedraaid, alle kranten klagen steen en been én leveren broddelwerk af, gecorrumpeerd door de ideeën van advertentieruimte en bandbreedte.
Advertenties zijn inmiddels eerder “klanten pesten” geworden. De onnoemelijke domheid van veel die reclames kan nooit goed zijn. Ik wil niet terug, ik wil beter.
op 16 11 2017 at 23:46 schreef ikzelf:
Ik lees weinig méér dan de zoveelste zwakzinnige poging om het vermeend ‘socialistische’ karakter van de NSDAP nog maar weer eens te propageren, maar dat zal dan wel aan mij liggen.
op 17 11 2017 at 11:21 schreef Adriaen:
Wat een verademing.
Eindelijk iemand die wèl met kennis van zaken over de vooroorlogse periode in Duitsland en de geschiedenis van de NSDAP schrijft.
op 17 11 2017 at 13:25 schreef vander f:
@ikzelf,
hoezo?
De NSDAP had oorspronkelijk nu eenmaal een socialistische linker vleugel.
Dat die vleugel uiteindelijk werd gekortwiekt en ausradiert door meneer H. mag bekend worden verondersteld. Na ‘de nacht van de lange messen’ nam hij de partij definitief over.
Dus iedereen die blijft volharden dat ‘Hitlers NSDAP’ socialistisch was lult uit z’n nek, dat diezelfde partij echter zo is begonnen, dat het ‘socialistische’ in de naam echt verwijst naar dat linkse gedachtengoed is historisch gezien juist.
op 18 11 2017 at 02:42 schreef Petra:
@Martijn, adblockerdetectie is code die op jouw machine wordt uitgevoerd. Dus zijn er adblockerblockerblockers. Zelf gebruik ik de blocklijst van Better in Ublock Origin.
https://better.fyi/blockerList.txt
Als je een Mac gebruikt dan kost de kant-en-klare app 5 euro. Wil je de app beslist gratis gebruiken, dan kun je de code op GitHub vinden.
@Danielle, ik koop weleens een krant of tijdschrijft en ik heb er geen enkele moeite mee dat daar advertenties in staan. Waar ik moeite mee heb is surveillancekapitalisme, advertenties op internet volgen je surfgedrag en ze zijn bovendien een beveiligingsrisico. Het is al meerdere malen voorgekomen dat grote nieuwssites malware serveerden via hun advertenties.
Als advertenties stoppen met tracking en de media de aansprakelijkheid voor schade aan mijn computer accepteren, dan ben ik bereid om mijn mijn adblocker uit te zetten.
op 18 11 2017 at 03:23 schreef ikzelf:
Oh werkelijk? Hoe was de NSDAP dan “socialistisch”? Waaruit kan ik het “socialistische” karakter van de DAP dan afleiden? Omdat er “Arbeiter” in de naam staat? Omdat Hitler er later het adjectief “nazionalsozialistische” aan toegevoegd heeft? Was het niet al vanaf de Freier Arbeiterausschuss für einen guten Frieden en de Politischer Arbeiter-Zirkelal gewoon een heel erg rechts, heel erg nationalistisch, heel erg antisemitisch en anti-Marxistisch clubje?
Maar ik laat me graag door jullie aantonen dat Drexler en Harrer heel iets anders voorstonden dan wat de overlevering over hen leert. Tot die tijd blijft het voor mij de zoveelste zwakzinnige poging om de geschiedenis te vervalsen.
op 18 11 2017 at 11:05 schreef Adriaen:
@ikzelf
U bent helaas slecht geïnformeerd.
Om hier een eindeloze discussie te voorkomen raad ik u aan het artikel “Was Hitler links?” van Marcel Roele te lezen.
Even googelen en … presto!
op 18 11 2017 at 15:03 schreef ikzelf:
Ach Adriaen, ik kan je een gros andere artikelen aanbieden het tegenovergestelde beweren. Feit is en blijft dat de oprichters van de DAP uitgesproken rechts waren en een bloedhekel hadden aan alles wat naar links rook. In nauwelijks een jaar na de oprichting van de DAP is de figuur van Dolf de Walgelijke als dermate belangrijk dat hij zelfs de naam van de partij verandert. Dus vraag ik nogmaals: hoe en wanneer was de DAP dan ooit socialistisch?
Laat mij uitspraken zien van de heren Drexler of Harrer, voor mijn part Dolf zelf of een ander partijlid, die je met enige goede wil ‘socialistisch’ zou kunnen noemen, maar kom me niet alweer aan met “ga zelf maar googelen”.
En voor alle duidelijkheid, de SA had met de partijideologie helemaal niets van doen, dus flikker op met ‘linkervleugel’.
Als je iets serieuzer informatie wil hebben dan een lullig blogje: “Erbschaft dieser Zeit”, Ernst Bloch; “The Coming of the Third Reich”, Richard Evans; “Hitler”, Ian Kershaw.
op 18 11 2017 at 18:45 schreef Adriaen:
Goed jongen, jij je zin.
Ik zei al, ik heb geen lust in een discussie.
Ik bewaar mijn argumenten graag voor lieden die wèl op de hoogte van de feiten zijn.
Ik reken Rudolf Kahl daar zeker toe.
op 20 11 2017 at 12:00 schreef ikzelf:
Ik vroeg naar ‘de feiten’. Je hebt er geen gegeven. Je komt niet verder dan enkel een verwijzing naar een blogje, dat ik dan vervolgens ook nog zelf mag gaan zoeken.
Lul niet over ‘discussies’ en ‘argumenten’ als je zelfs niet de meest elementaire poging tot een uiteenzetting wilt ondernemen.
En van anderen hoor ik plots ook helemaal niets meer als ik vraag naar een uitlating van welke DAP/NSDAP-coryfee ook, die met de beste wil verward mag worden met iets wat naar ‘socialisme’ riekt.
Blijft vreemd toch, dat jullie ‘feiten’ zich altijd zo verdomd moeilijk laten aantonen… Voor mij blijft gedegen historisch onderzoek dan ook nog altijd van groter belang dan de vage sympathieën van deze of gene.
Rest uiteindelijk een column waarin een voor het geheel niet illustratieve, zeer bedenkelijk stelling zonder enige noodzaak of causaal verband (“doet me denken aan…”) gepresenteerd wordt. Maar echt verbazen doet me dat dan weer niet.
op 22 11 2017 at 16:41 schreef Adriaen:
Amen.
RSS