Zondagslust
Frans Smeets
Foto: Lalla Essaydi
Afgelopen weekend was ik in Düsseldorf. Zelf vind ik dit een van de meest onderschatte steden van Duitsland. Düsseldorf is een architectonisch mooie stad aan de Rijn met mondaine vriendelijke inwoners.
Toch betekent een bezoekje aan deze stad een ritje van zo’n vijfhonderd kilometer over de Duitse autowegen. Rijden op zondag is een genot in Duitsland. Wij mogen hier in Nederland zeuren over winkeltijden en toeristische gebieden, in Duitsland mag er op zondag nog geen vrachtwagen rijden. Het hele economische leven ligt plat. Bij mijn Duitse vrienden speelt de discussie omtrent zondagsrust niet, gewoonweg, omdat ze willen genieten.
In Frankrijk en Italië is het niet anders. Vaak worden de winkels al op zaterdagmiddag op slot gegooid om lekker te gaan eten en drinken. De zondagsrust wordt gezien als een integraal onderdeel van het sociale leven en als een verworven recht.
In Nederland wordt de discussie over de zondagsrust gekaapt door gristenen, atheïsten en consumptiefundi’s.
De gristenen zouden het liefst op zondag iedereen, die van het rechte pad tussen kerk en gezin afwijkt, willen bekeuren. De atheïsten zien werkelijk elke beperking op zondag als een poging tot religieuze dwang en indoctrinatie. En de verwende consumptiefundi’s gedragen zich alsof hun mensenrechten worden aangetast als ze op zondagochtend geen croissants kunnen krijgen.
Ik moet de atheïsten gelijk geven dat de term zondagsrust beladen is. Het voelt als christelijk gehijg in je nek. De vraagstelling zou echter niet moeten zijn of er op de zondag uit bijbelse overwegingen rust nodig moet zijn, maar of je één gezamenlijke dag van de week het economisch leven stil moet leggen. Een woensdagsrust zou ook een optie kunnen zijn. Dan zijn we van het religieuze gezeik af. En voor het platleggen van de economie voor één dag in de week valt best wat te zeggen.
Ikzelf ben bevooroordeeld. Ik ga gigantisch zweten en loop rood aan in winkelcentra, drukke binnensteden of al te grote winkels. Ik mijd ze als de pest en als mijn vrouw me onder zware psychologische druk toch zover heeft weten te krijgen om te shoppen (braak), kun je me opvegen. Een bezoek aan Ikea of een woonboulevard staat bij mij garant voor paniekaanvallen, vreetbuien, depressies, echtelijke ruzies en totale wanhoop. Ik kan die man die die verkeersregelaar bij de Ikea aanreed heeeeel goed begrijpen.
Maar buiten een belang in mijn eigen trieste leventje is er meer voor te zeggen.
Een groot deel van de bevolking vindt deze rust ergens wel aangenaam. In het referendum in Utrecht over uitbreiding van de koopzondagen stemde meer dan zestig procent van de inwoners tegen. Als ik eens om me heen snuffel, vinden de meeste mensen een dag per week alles dicht wel prima. En dat zijn echt geen christenen. Een rustdag haalt de gejaagdheid uit de samenleving en dat is voor veel mensen toch een verademing. Een ‘èffe niet’-gevoel, een andere wereld.
De zondag vergemakkelijkt bovendien een familieleven of sociale omgang, omdat je dan niet gedwongen bent om de werkagenda van iedereen op elkaar af te moeten stemmen. Het maakt ontmoetingen gemakkelijker. De vanzelfsprekendheid van het Bourgondisch eten en drinken in familiekring, dat we in mediterrane landen zo aangenaam vinden, kan alleen als we collectief een dag afspreken waarop niet wordt gewerkt en iedereen lekker lui is. De zondagsrust wordt in Bourgondische landen dan ook niet gezien als een vorm van religie, maar van genieten, herstel, eten en drinken. Een hedonistische dag.
Ook voor de consumptiefundi’s is er een argument aan te dragen waarom een zondagsrust zo slecht nog niet is, namelijk diversiteit. Een koopzondag is heel goed voor leden van het MKB, maar niet voor de kleine winkelier. Het MKB heeft niets meer te maken met de kleine ondernemers, maar vertegenwoordigt de duizenden franchise-ondernemers van de grote ketens. Dit bleek ook weer in de strijd in Amsterdam Noord tussen “kleinbedrijf” C-1000 (vertegenwoordigd door het MKB) en een dertigtal winkeliers die het niet zagen zitten om zeven dagen in plaats van zes dagen per week te MOETEN werken. De koopzondag dwingt juist de winkeliers die de straten in Nederland nog enigszins allure en kleur geven te kiezen voor schaalvergroting (nog meer van hetzelfde), fysieke roofbouw of te stoppen.
En als iets Nederland nodig heeft, dan is het diversiteit op winkelgebied. De consumptiefundi mag dan wel op zijn overwinningstrommel slaan dat hij op zondag zijn spulletjes kan kopen, de verblokkering van het winkeldomein tast zìjn consumptievrijheid op de andere zes dagen aan. In heel Nederland ziet ondertussen elke winkelstraat er identiek uit. Consumptie heeft met diversiteit te maken.
Een veel gehoord argument van de tegenstanders is, dat iemand anders voor hen bepaalt dat zij wel of niet iets mogen kopen op een bepaalde dag. Ik zou in dit argument meekunnen gaan als consumptie niet zo’n dominante invloed zou hebben op de publieke ruimte en ons leven. Je kunt godverdomme zes dagen per week helemaal los gaan. Is het dan zo erg dat de winkels een dag dicht zijn! Waar hebben we het over?
Bij dit argument is het uitgangspunt dat de eigen individuele consumptiekeuze een losstaande handeling is die verder geen invloed of gevolgen heeft. Dat is naïef te noemen. Ook consumptie is uiteindelijk een afweging van botsende belangen. Op een enkeling na zijn consumptiefundi’s alleen maar voor winkels open, omdat het ze persoonlijk goed uitkomt en ze er geen prijs voor hoeven te betalen. Zelf zijn ze schijnbaar niet in staat om op de zondagochtend verse croissants te organiseren. Vervolgens beredeneren ze met een stuitende lichtzinnigheid dat degenen die hen dit “mensenrecht” moet leveren een vrije keuze (kwestie van organiseren) hebben om hun sociale leven anders in te richten.
Zondagsrust moet je niet bekijken vanuit het perspectief van enkele bijbelneuroten, atheïstische dwaallichten of verongenoegzaamde consumptiefundi’s, maar vanuit de mogelijkheden die het biedt om te genieten. Een collectieve lustdag van ontmoetingen, eten en drinken, rust of luiheid. Een dag zonder werken of de gejaagdheid van overleven. Een zondagslust.
Knutselaar Frans Smeets heeft de vreemde opvatting dat hedendaagse kunst behalve oeverloos gezwets en geld ook nogschoonheid in zich mag herbergen.
Frans Smeets, 04.10.2009 @ 08:22
30 Reacties
op 04 10 2009 at 09:32 schreef herman t. alsemgeest:
Ik begrijp dit werkelijk niet. Misschien ben ik een consumentistische atheïstische fundi, maar waarom moet iedereen rusten als jij wilt rusten? Bovendien kan ik niet zes dagen ‘losgaan’ want dan moet ik werken, ik heb die zondag nodig voor noodzakelijke boodschappen. Ik wil ook geen ‘collectieve’ rustdag, want ik houd niet van collectiviteit.
op 04 10 2009 at 09:40 schreef J.Morika:
De afsluitende conclusie luidt:
“Zondagsrust moet je niet bekijken vanuit het perspectief van enkele bijbelneuroten, atheïstische dwaallichten of verongenoegzaamde consumptiefundi’s, maar vanuit de mogelijkheden die het biedt om te genieten … Een zondagslust“.
Ik ben het met veel dingen die je zegt eens, maar het verhaal als geheel loopt niet lekker. Dat blijkt ook uit de bovenstaande conclusie, en dat zou je je m.i. kunnen beseffen als je je realiseert dat het door jou zo vermaledijde consumptie-fundamentalisme slechts de vorm van de lustbeleving bij het klootjesvolk is. (Het klinkt vreselijk, maar dat is het ook).
Daarnaast denk ik (zelf atheïst zijnde overigens) dat het volksdeel dat die zondagsrust meent te moeten propageren, althans de heffe van dat volksdeel (men moet immers altijd de beste argumenten van je tegenstanders of vermeende tegenstanders eruit proberen te pikken, anders is men zelf ongeloofwaardig), iets ermee voor ogen staat dat die zondag bedoeld is om juist die lusten te laten kunnen sublimeren tot iets als contemplatie en reflectie. (En dat zou je dan weer als een andere vorm van lustbeleving kunnen zien).
op 04 10 2009 at 10:38 schreef Ad:
Het mooie van een collectieve rustdag is dat dan ook de gristenen zich stil houden. Dat het dan op een door hun gewilde dag is kan me niets schelen. Van zondagrust naar woensdagrust lijkt me niet te gaan werken, psychologisch veel te diep ingesleten, ook bij atheïsten.
Dat er bepaalde winkels open zijn op zondag zal de rust niet bederven denk ik. Je moet een croissantje kunnen halen en de 6 dagen per week werkenden hebben dan een relatief rustige winkeldag. Vanochtend genoten van de rust buiten, een heel verschil met morgenvroeg.
op 04 10 2009 at 12:19 schreef Zottelkopf:
Ik snap er geen reet van, (ik kan natuurlijk te stom zijn), maar tot welke groep behoort de schrijver? De gristenen, atheïsten of consumentenfundi’s ? Tussen die groepen woed de discussie, toch ? Het maakt me geen donder uit door wie die zondagsrust word opgelegd, ik heb er gewoon een pleurishekel aan dat mij überhaupt iets word opgelegd, en ik ga zeker niet op zondag uitrusten omdat ene meneer smeets dat prettig vind. Sodemieter op !
op 04 10 2009 at 14:23 schreef Jimmy:
“Je kunt godverdomme zes dagen per week helemaal los gaan. Is het dan zo erg dat de winkels een dag dicht zijn! Waar hebben we het over?”
1) Veel stellen werken doordeweeks en hebben simpelweg weinig tijd. Voor hen is een extra gelegenheid om boodschappen te doen ideaal. Niet iedereen is kunstenaar en kan zijn eigen tijd indelen.
2) Dit soort kwesties zijn m.i. het beste te regelen per (deel)gemeente of wijk. Gereformeerd Staphorst en socialistenbolwerk Oss kunnen dan de zondagsrust eerbiedigen terwijl A’dam centrum 24/7/365 open kan blijven. Het grootste probleem is conformisme: Nederland moet of helemaal dicht of helemaal open. Dat is geen volwassen manier van discussiëren.
op 04 10 2009 at 15:01 schreef Jimmy:
“Het mooie van een collectieve rustdag is dat dan ook de gristenen zich stil houden.”
Inderdaad Ad, de overlast die Christenen ons dagelijks bezorgen op straat, tijdens het werk of als ze bidden, pfff.. Het is niet te harden.
Opmerkelijk genoeg hoor ik al jaren allerlei irritaties over Christenen, maar concreet wordt het nooit — in welke sociale ziekte blinken ze nu precies uit of welke politiek schuiven ze door onze strot die we niet willen? Zodra een Rouvoet begint te emmeren over embryo’s, volgt er (terecht) een dermate storm in media en politiek dat je hem vervolgens nooit meer hoort.
Aangezien de irritatie nogal groot is, moet er een ‘make it rain’ van voorbeelden mogelijk zijn. Dus enlighten me over de vele wijzen waarop Christenen ons onheus bejegenen.
op 04 10 2009 at 15:02 schreef leo schmit:
Een mooi onderwerp voor een referendum. De uitslag staat voor mij bij voorbaat vast: 75% van de Nederlanders is voor handhaving van de zondagslust, waaronder ook ondergetekende.
Z, Ik begrijp het, als je de rest van de week al aan het uitrusten bent, heb je op zondag behoefte aan actie: ga lekker een zondagsritje maken en wordt zondagsrijder.
LS
op 04 10 2009 at 15:07 schreef Smeets:
Ik had al zo,n vermoeden dat ik niet veel steun voor dit stuk zou krijgen..Ik wilde gewoon het perspectief van 1 dag zonder economie eens bekijken vanuit de positieve mogelijkheden die het biedt ipv de altijd geijkte argumentaties…
Enfin.
Herman,
“dan moet ik werken, ik heb die zondag nodig voor noodzakelijke boodschappen.”
Ik adviseer toch echt een zondagsrust. Het meeste collectieve gedrag gebeurt onder het mom van eigen keuze..
Zottelkopf,
Er wordt je continue iets opgelegd. Jij legt ook dingen op..Dat doet iedereen. Het gaat hem uiteindelijk altijd om een balans.
Verder moet je helemaal niet rusten. Je kunt ook neuken, joggen, het gras maaien, vreten en wat nog meer.. Ik heb willen aantonen dat het ontbreken van een economisch leven ook voordelen voor individuele expressie kan hebben. Je klinkt als een klein verwend kind..
Jimmy,
Ik ben het wel met je eens. Alleen zie je in de praktijk dat dit vaak tot een situatie leidt waarin je mee moet doen omdat anders de buren met de poet er vandoor gaan.
Ik moet met regelmaat naar Florence en dan merk je toch echt dat het platgooien van een economisch leven ook een positieve invloed heeft op de sociale context van de samenleving. Ik vind het zelf zo jammer dat in het liberale kamp altijd die nadruk zo op dat economische aspekt wordt gelegd.
Doordat ik soms met een vrachtwagen naar Florence ga moet ik altijd vanwege de Duitse zondag een dag aan de kant staan. Dagje barbecuen en vervelen op een Rastatte met 20 nationaliteiten. Erg leuk altijd. .
op 04 10 2009 at 15:12 schreef Daan:
Mag ik even chillen wanneer ik dat zelf wil alsjeblieft? Meneer Smeets schetst het allemaal bijzonder romantisch zo’n zondag maar als ik dat wil kijk ik nog wel een keer naar Under the Tuscan sun. Alsof het automatisch rendabel is voor de C1000 kostenloos een dag extra kan open zijn itt winkeliers. Waarschijnlijk zijn de marginale kosten van een winkelier een stuk lager ivm lonen die op zondag veel hoger liggen. Bovendien dwingt niemand winkeliers op zondag open te zijn, daarnaast kan diezelfde winkelier ook kiezen op een minder drukke dag dan maar dicht te zijn. Het enige wat verloren gaat is dat we niet meer geforceerd zijn met een strohoedje op en sandalen aan bij Smeets in de tuin ,hedonistisch, een pak Aldi-wijn weg te zuipen.
op 04 10 2009 at 16:48 schreef herman t . alsemgeest:
“Ik heb willen aantonen dat het ontbreken van een economisch leven ook voordelen voor individuele expressie kan hebben” zegt heer Smeets.
Maar ik wil me helemaal niet individueel uitdrukken Ik wil alleen op zondag boodschappen doen.
En ja, dat een vrije keus soms minder vrij is dan het lijkt, soit. Is dat een reden om mij van alles te verbieden? Ik word liever door de markt gedirigeerd dan door paternalistische, expressieve kunstenaars.
op 04 10 2009 at 17:07 schreef noiseless:
Nou, mijn bijval heb je. Ik las je stuk licht grommend en hijgend van instemming kan ik je vertellen. Als atheïst erger ik me groen en geel aan het feit dat de zondagsrustdiscussie voortdurend in de christelijke sfeer getrokken wordt. Het zal me aan mijn reet roesten of het een zondag is of een andere dag dat mensen die daar behoefte aan hebben ook eens rust aan hun kop hebben. Beroerd word je ervan dat alles maar moet wijken voor de winkelhooligans en de consumeerfetisjisten die te beroerd zijn om op zaterdag een extra halfje bruin of een flatscreen te kopen. Nee, daarvoor in de plaats moet de eerzame en bescheiden medemens zich op elk denkbaar moment dat het de koopgootklasse uitkomt de sprinkhanenplaag van het consumentisme maar laten welgevallen.
Maar nee, de dolgedraaide warenhuisjunks hebben natuurlijk gelijk en de meer contemplatieve mens heeft zijn muil maar te houden. Heel overtuigend bewijzen ze hierboven hun gelijk, hoor. ‘Ik wil geen collectieve rustdag want ik houd niet van collectiviteit.’ Vandaar zeker dat er collectieve economische activiteit gewenst wordt door meneer op alle dagen van de week. ‘Het maakt me geen donder uit door wie die zondagsrust word opgelegd, ik heb er gewoon een pleurishekel aan dat mij überhaupt iets word opgelegd, en ik ga zeker niet op zondag uitrusten omdat ene meneer smeets dat prettig vind. Sodemieter op!’ Treffender zal het wel niet verwoord worden. Ik heb er zin in en het kan me geen moer schelen wie er last van heeft, hoeveel mensen er last van hebben en wie er wat van zegt kan een hengst voor zijn harses krijgen, dat peil. De hoop dat zulke aapachtigen ooit de minste consideratie met een ander zullen krijgen heb ik allang opgegeven. Nee, meneer wil zich niets laten opleggen. Maar een ander heeft zich maar wel de permanente onrust van de af- en aanrijdende winkelende horden op te laten leggen. ‘Mag ik even chillen wanneer ik dat zelf wil alsjeblieft,’ bestaat het zelfs iemand te vragen. Maar een ander die een dagje in de week wil ‘chillen’ die kan doodvallen.
Het is me een volstrekt raadsel waarom eenvoudige wandelaars, kalme zielen die niemand enige overlast berokkenen, contemplatieve geesten en eerzame burgers die simpelweg van rust op zijn tijd houden, met alle geweld op elke dag van de week van de sokken gereden moeten worden door de razende binnenstadautomobilisten en overvallen door de plunderdrift van de geestdode drommen. Maar ach, mensen die er zo over denken, dat zijn achterlijke christenen, sandalendragende zurewijndrinkers en ruifvretende kunstenaars, en die kun je natuurlijk ook maar beter doodrijden, nietwaar. Nu, ik ben geen van alle, en zou wel eens willen weten waarom ik als eerzame atheïstische arbeidzame sportschoenendrager het recht niet heb om een bescheiden zevende deel van de week te ontsnappen aan de geagiteerde razernij van de kooplustigen.
op 04 10 2009 at 17:29 schreef smeets:
Daan,
Natuurlijk mag u chillen wanneer u wilt..U mag doen en laten wat u wilt. Daar gaat het stuk niet over. Die zwart-wit tegenstelling kennen we nu wel. Alsof al die mensen in Italie, Frankrijk en Duitsland GEDWONGEN worden tot iets. Man, daar zijn ze helemaal niet mee bezig.. Die denken. Jippie een vrije dag, geen gezeur aan mijn kop, lekker afspreken in de kroeg of whatever.
En ik ken alle markttheorien over hoe uiteindelijk de markt alles weer recht trekt. De C1000 concureert niet op prijs of kwaliteit maar op schaalvergroting.. Daarom hebben we ondertussen in heel Nederland dezelfde winkelstraten, met dezelfde winkels, met dezelfde spullen. En natuurlijk dwingt niemand de winkelier iets. Maar er is ook nog iets als financiele noodzaak.
Herman,
Dat uw fantasie zo beperkt is dat u alleen gestuurd kunt worden door of de markt, of christenen, of paternalistische, expressieve kunstenaars (wat moet ik me daar weer bij voorstellen) zegt iets over uw beperkte visie waar een creatief mens allemaal toe in staat kan zijn.
op 04 10 2009 at 18:18 schreef Loesje:
@Smeets; Chapeau! Op het ogenblik geniet het Utrechtse van een koop Zondag. ( elke eerste Zondag van de maand)
Meneer Loesje heeft een eenmanszaak, (geen winkel), is zes dagen per week open. En nog zijn er achterlijke gladiolen die beledigd zijn dattie niet op Zondag, en niet tijdens de Donderdagse koopavond open is! Tsss, mafketels! Wanneer ze het helemaal te bont maken, vraagt ie gewoon of ze een bad in de Oudegracht willen. ;-)
Werkt perfect!
op 04 10 2009 at 22:29 schreef rena:
vandaag, Tiel, zomaar eens heen gereden, omdat het een van de oudste steden van Nederland is. Maar wat een schrik, feestelijke koopzondag! We werkten ons door de koopzieke massa heen op zoek naar een authentiek stukje stad. Gelukkig gevonden, zelfs met een zeer leuk gesprek met een inwoner over zijn oude museale huis.
Nederlanders zijn gewoonweg niet echt levensgenieters.
Een Amerikaanse vriendin vol verbazing over onze landelijke feestdag, Koninginnedag. En wat doen de Nederlanders dan? Spullen( blokkertroep!) proberen aan elkaar te verkopen.
op 04 10 2009 at 23:13 schreef MNb:
De enige verstandige oplossing is, zoals zo vaak, eigenlijk heel simpel. Iedere winkel/zaak/restaurant moet minimaal één dag per week dicht. Mogen ze zelf beslissen welke dag.
op 05 10 2009 at 11:56 schreef hj:
Smeets: Alsof al die mensen in Italie, Frankrijk en Duitsland GEDWONGEN worden tot iets. Man, daar zijn ze helemaal niet mee bezig.. Die denken. Jippie een vrije dag, geen gezeur aan mijn kop, lekker afspreken in de kroeg of whatever.
En die kroegbaas dan? Die kan z’n vrije zondag wel vergeten en is ook gedwongen z’n rust op maandagochtend te pakken. Waarom is hij minder zielig dan z’n buurman de bakker?
Het is helemaal niet zo bijzonder dat er mensen zijn die op zondag werken. In de zorg en de horeca is dat volstrekt normaal. Toen ik nog bij een poppodium werkte kon ik ook niet iedere donderdag- vrijdag- of zaterdagnacht losgaan zoals de rest van de stad op die momenten. Daar kies je nu eenmaal voor. Op het moment dat de ene groep aan het chillen is, zal er altijd een andere moeten zijn om dat te faciliteren.
op 05 10 2009 at 12:58 schreef babs:
Het zijn bij mij in de buurt toch met name de kleine zelfstandigen die zondag en/of ’s nachts open zijn. Vroeger kon je ook alleen bij de kleine zelfstandige gewoon aanbellen op zondag of ’s avonds.
Alle regels zijn altijd in het voordeel van grote bedrijven, op zondag gedwongen open én op zondag gedwongen gesloten is in het voordeel van de corporatie, want hoe groter de schaal, hoe makkelijker het is alle regels in acht te nemen en hoe kleiner de schaal hoe makkelijker het is om op preciese klantbehoeften in te spelen, behalve als dat inspelen op de behoefte van de klant verboden is.
Hoe minder regels, hoe beter dus. En dan gaan de winkels in Staphorst automatisch op zondag dicht en de winkels bij mij in de buurt vaker op zondag open, net als de cafés, restaurants, thuiskappers, videotheken, apotheek, loodgieter, sleutelmaker, escort-bureau’s, ziekenhuizen, gokhallen en benzinestations op zondag open zijn.
op 05 10 2009 at 13:19 schreef Ab:
Persoonlijk vind ik dat niemand kan worden gedwongen om zijn winkel op welk moment dan ook te openen, maar net goed dat niemand kan worden gedwongen zijn winkel op welk moment dan ook te sluiten.
De argumenten over de zielige, kleine winkelier lijken me nogal onzinnig. Een ondernemer die, zoals meneer Loesje hierboven, op zondag, wanneer de stad zwart ziet van potentële klanten de deur gesloten houdt en op dinsdagmorgen, wanneer er twee man en een paardenkop op straat zijn open gaat, is in mijn optiek gewoon een slechte ondernemer. Je moet open zijn als de klanten er zijn en rust nemen als de klanten weg zijn. Restaurants zijn ook meestal open tijdens etenstijd….
En dat het teruglopen van de diversiteit van het winkelaanbod te maken zou hebben met de zondagopeningen is natuurlijk helmaal geheel en al onzin: de opkomst van het grootwinkelbedrijf is al tientallen jaren geleden begonnen. Als zondagsrust er de oorzaak van zou zijn dat de diversiteit minder wordt, dan zou je dus in Staphorst, Urk en Goes geen Hema, geen Blokker en geen Kruidvat tegen moeten komen.
Dit teruglopen van de diversteit heeft vooral te maken met een economisch principe, namelijk dat winkelruimte in straten waar veel mensen komen op een gegeven moment gewoon te duur worden voor zelfstandig ondernemers.
Gelukkig zijn er altijd slimme, goede en cratieve ondernemers die dan op een B-locatie een zeer aantrekkelijke zaak starten.
Wat me echter het meest aan deze discussie stoort is de morele superioriteit van de Wetenden, die voor ons uitmaken dat het zo rustgevend en heilzaam is om de hele zondag met een bijbel op schoot aan de keukentafel te zitten (de Rouvoetjes) of dat het zo heilzaam is om een hele zondag op een duitse parkeerplaats te staan (Smeets).
En ja hoor: mensen die gewoon op zondag gezellig de stad in willen (persoonlijk vind ik het erg lekker om op zondag te kunnen kiezen: ofwel even met mijn vriendin een stuk lekker fietsen, of soms naar een museum, een voorstelling, of soms, ja echt, de stad in met haar: terrasje paken, kleren kopen (helaas, vrijwel alles staat haar prachtig: keuzevrijheid is echt erg lekker)zijn geen individuen, maar zijn verwende consumptiefundi’s of dolgedraaide horden warenhuisjunks (Noiseless) die de Wetenden Individualisten door hun collectieve, moreel verwerpelijke geraas beletten lekker contemplatief bezig te zijn.
Ik zou zeggen: als al dat vreselijke volk elke zondag in de stad vertoeft blijven de parken en bossen in Nederland over voor diegenen die lekker willen wandelen.
De arrogantie waarmee wordt beweerd dat de dolgedraaide consumptiemassa’s moeten worden gedwongen om zich aan de heilzame liehebberijen van de Smeetsen en de Rouvoeten te onderwerpen doet me sterk denken aan de tijd dat allerlei notabelen zich ten doel stelden om arbeiders en andere exemplaren van het gewone volk te gaan verheffen. “Het wij bepalen wel wat goed voor u is” is kennelijk helaas nog steeds niet helemaal uitgeroeid.
op 05 10 2009 at 16:14 schreef smeets:
Ab,
Dan moeten er wel veel Smeetsen en Rouvoeten zijn. Want zodra er een referendum wordt gehouden over de kwestie dan wil een grote meerderheid zijn koopvrije zondag behouden.
En ach, de miljarden die besteedt worden om te bepalen hoe Ab zijn keuzevrijheid moet bepalen zijn natuurlijk niet zo sturend en wetend als een artikel op FrontaalNaakt.
op 05 10 2009 at 16:58 schreef Ab:
Smeets,
Je doelt op het referendum in Utrecht in 2005? Daaruit bleek inderdaad dat ongeveer 65% van de mensen die kwamen stemmen (60% van de kiesgerechtigden) tegen koopzondagen was.
Afgelopen week (of heel misschien de keer daarvoor, ik heb het niet meer nagezocht) was de koopzondag ook onderwerp bij dat nieuwe programma van Jack Spijkerman, Wat vindt Nederland. Intomart GFK onderzoekt dan wat “de Nederlander” van allerlei zaken vindt. Volgens de uitkomsten op deze vraag bleek ruim 75% van de Nederlanders voor verruiming van de koopzondagen te zijn.
In ieder geval lijkt het mij evident dat een zeer groot deel van de Nederlanders op zondag graag boodschapen doet. Dat blijkt ook wel, want als vrijwel iedereen het eens was met de Smeetsen en de Rouvoeten, dan zou het op koopzondagen niet zo enorm druk zijn in de stad en dan zouden de Smeetsen en Rouvoeten ook niet klagen over die anonieme horden verwende consumptiejunks.
Maar uiteindelijk is dat niet eens zo heel relevant. Want als de meerderheid van de bevolking vindt dat mensen op zondag geen boodschappen mogen doen, dan mag niemand bodschappen doen? Ik kan mij nog herinneren dat er begin jaren zeventig gemeenten waren waar de SGP samen met CHU en ARP een dermate stevige meerderheid hadden dat de zwembaden op zondagen niet open mochten. Dat resulteerde toen in vrij gootschalige ‘kraakacties’.
Democratie is niet zomaar een blind “wat de meerderheid wil, dat gebeurt”. Tijdens mijn lessen staatsinrichting werd mij reeds geleerd: in een democratie wordt rekening gehouden met minderheden. En als een groot deel van die midnerheden op zondag wil zwemmen of boodschappen doen, dan lijkt mij dat er geen enkele rationele reden is om hen dat te verbieden.
En uiteindelijk ging mijn reactie vooral om de manier waarop over mensen die gewoon op zondag boodschappen willen doen gesproken wordt: horden consumptie-verdwaasden die niet begrijpen dat Smeets weet wat goed voor hen is. Er zijn mensen die op zondag de hele dag in stilte thuis willen zitten en er zijn mensen die liever de stad ingaan. Het een is niet beter of slechter dan het andere, ook en vooral niet in moreel opzicht.
Je opmerking over die miljarden begreep ik eerlijk gezegd niet. Kost het miljarden om de winkels op zondag open te houden?
En dan nog een vraag: moeten we op zondag ook de cafés, restaurants en terrassen (weer)dicht gooien? Daar wordt immers ook geconsumeerd? En moeten de mensen die daar werken ook niet genieten van de zondagslust?
op 05 10 2009 at 17:38 schreef Smeets:
Ab,
Ik ben het met je eens dat een meerderheid haar wil niet hoeft te op te leggen aan een minderheid. Dat is inderdaad een niet zo valide argument.
Maar hoe je het draait of keert het zal altijd een afweging van botsende belangen zijn. Er zullen altijd mensen een prijs betalen of iets ontnomen worden. Dat is de kern van een belangenafweging. En ik vraag me af of je die mensen die niet zo,n behoefte hebben aan consumeren – en dat zijn er behoorlijk wat – niet 1 dag moet toewijzen waarop de samenleving op hen is ingericht. Want misschien willen deze mensen ook wel eens de stad in. Ring ring..
“Je opmerking over die miljarden begreep ik eerlijk gezegd niet. Kost het miljarden om de winkels op zondag open te houden?”
Wat ik daarmee bedoelde is dat ik bij zo,n pleidooi altijd het verwijt krijg dat ik mensen iets wil opleggen terwijl er miljarden (reklame) besteedt worden om te sturen in consumptieve gedragingen van mensen . Maar die hebben natuurlijk niet zoveel invloed als een stukje op FN.
“En dan nog een vraag: moeten we op zondag ook de cafés, restaurants en terrassen (weer)dicht gooien? Daar wordt immers ook geconsumeerd? En moeten de mensen die daar werken ook niet genieten van de zondagslust”
Persoonlijk zeg ik nee. Zo,n zwart-wit tegenstelling is natuurlijk leuk maar gaat voorbij aan de kern van mijn betoog.
op 05 10 2009 at 18:01 schreef Jimmy:
Smeets,
Het zal je misschien verbazen, maar ik deel je kritiek op liberalen, zeker als je stelt dat ze vrijwel alles reduceren tot economie. Zodra het economische argument vervalt, zoals toen ze tijdens de crisis onder vuur lagen, staan ze zonder andere argumenten. Liberalen zien vrijwel nooit in dat liberalisme alleen kan gedijen in een bredere maatschappelijke context; verdwijnt deze voorwaarde, dan zal er van liberalisme geen sprake kunnen zijn. Als je dus stelt dat liberalisme een stap opzij moet doen, omdat er meer is dan liberalisme alleen, dan kan ik je een hand geven. Wat is er verkeerd aan om te stellen dat gezinnen en harde werkers een dag rust en samenzijn verdienen? Daarover zal ik niet met je twisten.
Maar in de grote stad zijn er enorm veel vormen waarop mensen samenleven en samen zijn. Die complexiteit vraagt om meer flexibiliteit. De roep om het afschaffen van de koopzondag zou niet vanuit het bedrijfsleven opkomen, als er geen consumenten zouden zijn. Er zijn veel mensen die daar behoefte aan hebben — ik ook, laat ik daar eerlijk over zijn. Dus ja, prima een rustdag, een familiedag, wat dan ook. Helemaal eens. Maar waarom de zondag; waarom voor iedereen hetzelfde menu? Mensen moeten hier zelf een beslissing over maken, rust nemen en samen zijn wanneer dat hen het beste uitkomt.
op 05 10 2009 at 18:01 schreef babs:
ik vraag me af of je die mensen die niet zo,n behoefte hebben aan consumeren – en dat zijn er behoorlijk wat – niet 1 dag moet toewijzen waarop de samenleving op hen is ingericht. Want misschien willen deze mensen ook wel eens de stad in.
De groep mensen die graag door verlaten en gesloten winkelcentra struint om daar bewust niet te consumeren, lijkt me bijzonder klein.
op 05 10 2009 at 18:08 schreef J.Morika:
Zolang iedereen zich slechts op de symbolen blijft focussen, dan raakt niemand ooit meer tot de mens zelf en zijn geest.
op 05 10 2009 at 18:37 schreef Smeets:
Babs,
Oke, een compromis. Mogen jullie 7 dagen per week door fantastische winkelcentra struinen, dan nemen wij de vaak mooie centra van de steden weer over.
Jimmy,
Ik verbaas me niet meer zo snel..Geen zorgen.
Ik ben het theoretisch wel met je eens maar als je ergens niet een vast punt in de week prikt als samenleving – zou ook een woensdag kunnen zijn – dan zal de praktijk altijd zo zijn dat de hele samenleving 7 dagen per week door het economisch leven gedomineerd zal worden. En ik vraag me af of dat vanuit liberaal oogpunt nu wel zo wenselijk is. Niet iedereen houdt er immers van.
op 05 10 2009 at 18:41 schreef babs:
Probleem is dan alleen dat ik dan weer bij jullie hoor, eh wij dus. Van mij mogen stadscentra winkelvrij worden gemaakt, ik koop het liefst 7 dagen per week helemaal niks. Prima om lekker door het winkelvrije centrum te lopen en dan, als ik een keer persé iets nodig heb, naar een afzichtelijk 24/7/365 winkelcentrum te gaan. Compromis geaccepteerd!
op 05 10 2009 at 20:27 schreef Ab:
Smeets,
Op de niet-koopzondagen kun je in de regel nog steeds een kanon afschieten in veruit de meeste stadscentra zonder daarbij iets anders te raken dan dichte rolluiken. En zelfs als je op koopzondag in Amsterdam rondloopt, dan blijken de grachten, waar erg weinig winkels te vinden zijn, een oase van rust. En nee, hoewel ik erg vaak op zondag de stad inga, kom ik zelden of nooit in de PC Hooftstraat of in de Kalverstraat. Maar in de negen straatjes, de Utrechtse straat is het erg aangenaam met veel winkels open.
En ook ’s morgens vroeg, als alle consumptiefreaks nog in bed liggen, is de Kalverstraat verlaten. En een tip: ga op een mooie voorjaarszondagmorgen om een uur of acht naar de grachten. Fantastisch, een aanrader. En gelukkig zijn er ook dan vrijwel geen andere stadscentra-zonder-winkelopening-liefhebbers.
Uiteindelijk is jouw boodschap: ik wil zelf graag de mogelijkheid hebben om op zondag in een willekeurig stadscentrum rond te lopen zonder dat daar mensen zijn die komen shoppen. Dat er (veel) meer mensen zijn die dat willen blijkt niet uit de drukte in stadscentra op niet-koopzondagen.
Op zichzelf is die reden voor jouw afwijzing van koopzondagen valide: als jij vindt dat winkels in stadscentra zondags gesloten moeten blijven omdat jij op die paar zondagen dat je niet in Toscane, Frankrijk (je weet toch ook ongetwijfeld dat in heel Frankrijk zondagmorgens de bakkers open zijn om iedereen in de gelegenheid te stellen een vers croissantje en vers stokbrood te kopen?), Dusseldorf of duitse parkeerplaats staat in ieder geval de mogelijkheid moet hebben dat je naar een verlaten winkelhart moet kunnen, dan is dat jouw goed recht.
Alleen moet je dat dan gewoon zeggen en er niet allerlei onzinargumenten over verschraling van winkelaanbod bijhalen. En al helemaal niet gaan oordelen over mensen die toevallig een andere vorm van zondagbesteding prettig vinden dan jij.
op 06 10 2009 at 12:45 schreef Wichard:
Weinig is rustgevender dan op zondagochtend rond een uurtje of 10 wat warme broodjes te scoren voor een lekker ontbijtje, en dan ’s middags om 4 uur eens te bedenken wat je gaat eten en met wie om vervolgens nog even langs de AH en de Turk te lopen om wat verse producten in te slaan en vrolijk aan het kokkerellen te slaan.
Ik voel wel wat voor invoering van de siesta in winkelierenland. Elke dag tussen 12 en 4 dicht en dan open tot een uur of 10.
De weerstand van kleine winkeliers tegen 7 dagen open kan ik begrijpen. Maar wie weerhoudt ze om op dinsdag te sluiten? Zondag is bij uitstek een dag dat mensen in alle rust boodschappen kunnen doen. Eigenlijk is een winkel die op zondag dicht is, net als een cafe dat op vrijdagavond z’n personeel vrijaf geeft.
op 07 10 2009 at 12:43 schreef Paco:
Horeca open op zon- en feestdagen en de rest dicht op zondag. Hebben de werknemers ook altijd de zondag ter beschikking om te doen wat ze willen net als de mensen die in de bouw werken bijvoorbeeld. Ga je bij het openbaar vervoer werken dan weet je waar je aan begint of beveiliging e.d. Hoewel bij busbedrijf Connection wordt vaak in de weekenden particuliere busbedrijven ingehuurd en of dat te maken heeft met ziekteverzuim (is daar gigantisch hoog) of met vrije weekenden voor het eigen personeel weet ik niet. Ik denk het eerste.
op 10 10 2009 at 20:52 schreef TiesVanVessem:
op 04 10 2009 at 12:19 schreef Zottelkopf:
“… Het maakt me geen donder uit door wie die zondagsrust word opgelegd, ik heb er gewoon een pleurishekel aan dat mij überhaupt iets word opgelegd, en ik ga zeker niet op zondag uitrusten omdat ene meneer smeets dat prettig vind. Sodemieter op ”
Reactie van Smeets hierop : “Zottelkopf, Er wordt je continue iets opgelegd. Jij legt ook dingen op..Dat doet iedereen. (…) Je klinkt als een klein verwend kind..”
Ik heb het “genoegen” de conclusie van Smeets over Zottelkopf regelmatig en van dichtbij te kunnen trekken. Zottelkopf legt zelf maar wat graag zijn omgeving op stil te zijn als hij wil slapen; dat geldt so wie so voor zijn vrije zondag en ook op andere tijden dat hij, werkend in wisseldiensten, wenst te slapen (danwel neuken). Ben erg benieuwd hoe heer Z. morgenochtend (het is dan immers weer zondag) weer reageert :D. Het niet kunnen of zelfs willen begrijpen dat we elkaar nu eenmaal dingen “opleggen” om de maatschappij nog een beetje leefbaar te houden, maar zelf wel graag van alles opleggen (vooral : respecteer míj) duidt op een gestoorde, onverdraagzame, narcistische persoonlijkheid.