Home » Archief » De filosoof, de hond en de bruiloft


[16.12.2021]

De filosoof, de hond en de bruiloft

Jona Lendering

Barbara Stok is een van de bekendste striptekenaars van Nederland. Haar tekeningen doen mij altijd denken aan Dick Bruna, waarmee ik niet wil zeggen dat ze kinderlijk zijn maar dat elk lijntje precies goed moet staan. Staat het ook maar een millimeter verderop, dan is de tekening wezenlijk anders. Dat maakt het werk spannend. Het is de spanning die je ook ziet in een schilderij van Saenredam of Mondriaan. Ik heb dat altijd machtig knap gevonden.

Hipparchia

En nu heeft Stok een graphic novel gemaakt over de Griekse filosofe Hipparchia, De filosoof, de hond en de bruiloft. In de vierde eeuw v.Chr. gingen in de Griekse wereld nogal wat zekerheden op de helling. Was de stadstaat ooit een vanzelfsprekende woonplaats geweest, steeds meer Grieken verloren zo’n vast honk. Huurlingen verhuisden naar Sicilië of Perzië, kooplieden bevoeren alle zeven Mediterrane zeeën, ballingen moesten hun oude woonplaatsen verlaten. Het moet vrij grootschalig zijn gebeurd. Mensen raakten ontworteld. Er ontstond een nieuw soort burgerschap, niet meer ingebed in de stadstaat, maar in een wijdere wereld. De kosmopolieten hadden allerlei nieuwe ideeën. Zo keerde het koningschap terug. Men begon bibliotheken aan te leggen met de ambitie alle kennis van de wereld samen te brengen. En er waren ineens vrouwelijke filosofen.

Plato had daar (uiteraard bij monde van zijn personage Sokrates) aan het begin van de vierde eeuw al op gezinspeeld. Medio vierde eeuw stond Arete aan het hoofd van de Kyrenaïsche school, die een radicaal hedonisme voorstond. Kees Alders heeft er een mooi hoofdstuk aan gewijd in zijn boek De wereld voor god. Iets jonger was Hipparchia van Maroneia, die u zo rond 325 v.Chr. moet plaatsen: een tijdgenote dus van Alexander de Grote.

Provocatie

Ze behoort tot de Cynische school, een oriëntatie binnen de Griekse filosofie die als vertrekpunt neemt dat een mens ook teveel cultuur kan hebben. Gangbare opinies zijn ook maar gangbare opinies en niet per se waar. Dat je bezit nodig zou hebben, is zo’n gangbaar denkbeeld, maar het kan onjuist zijn. Wie aan weinig genoeg heeft, zou weleens gelukkiger kunnen zijn. In de woorden van Stok: het is zinvol “het waardenstelsel te ontmaskeren”.

“Als je voor je geluk afhankelijk bent van andermans meningen, of die nu positief of negatief zijn, ben je onderworpen aan de laagste vorm van slavernij.”

Aldus een van Stoks personages. In de praktijk leefden Cynici sober en wilden ze het betrekkelijke van gangbare meningen en waarden nog weleens tonen door provocaties.

Die blijven in De filosoof, de hond en de bruiloft achterwege. Of beter, de provocatie is voor ons wat moeilijk na te voelen: een jonge vrouw wijst op de vooravond van haar huwelijk haar rijke bruidegom af om te trouwen met een ander. Een straatarme filosoof nog wel. Wij kunnen ergens nog wel sympathie voelen voor iemand die geen zin heeft in een door haar familie bedisselde trouwpartij, maar in het Athene van 325 v.Chr. kwam dit neer op een afwijzing van zo’n beetje alle maatschappelijke normen.

Hipparchia’s keuze tegen haar verloofde en voor een huwelijk met filosoof Krates is een historische gebeurtenis. Het staat althans in onze bronnen, die natuurlijk wel meer verhalen hebben over spectaculaire bekeringen tot de filosofie. Als Hipparchia werkelijk het waardenstelsel zo heeft ontmaskerd, zal haar vader haar een genadeloos pak ransel hebben gegeven.

Ontroerend

Niets daarvan bij Stok, die een familie schetst die zich onteerd voelde. Niet méér. Ik denk dat Stoks terughoudendheid een sterke keuze is. Het verhaal wordt in feite sterker, ontroerender als Hipparchia breekt met mensen die ondanks alles van haar houden. Zo spreekt het verhaal ons meer aan – en dat moet ook, want Stok heeft ons iets te melden. Haar Hipparchia is een commentaar op onze samenleving.

Een zinnetje dat steeds terugkomt is “zo is het nu eenmaal” – en dan blijken er steeds alternatieven te zijn. Traditionele waarden worden dan ontmaskerd. Dat is natuurlijk iets dat naar onze tijd valt te vertalen. In een samenleving waarin iedereen, alsof dat vanzelfsprekend is, streeft naar geluk en geluk vaak wordt gedefinieerd als genot, is het verfrissend als een van Stoks personages opmerkt dat als iedereen egocentrisch genot najaagt, de samenleving uiteindelijk verziekt raakt. Om die reden moeten we er bewust van zijn dat we onderdeel zijn van een samenleving. Anders gezegd, Stok gebruikt hier de Griekse filosofie om de neoliberale ideologie de maat te nemen.

Ikzelf denk dat de bestudering van de oude wereld het eerlijkst is als we haar om zichzelf bestuderen. Het contrasteren van oude en nieuwe meningen is echter zinvol, zelfs als het soms wat geforceerd wordt. Ik heb wel vaker geschreven dat de hellenistische filosofische stelsels zich hiervoor goed lenen.

De filosoof, de hond en de bruiloft is een mooie introductie, al was het maar omdat het een verhaal vertelt over echte mensen: een leergierig meisje dat aanvankelijk best wil trouwen en er haar best voor doet, maar langzaam aan haar milieu ontgroeit. Een familie die er niet blij mee is maar het accepteert. Zoals gezegd: ontroerend. Levensecht. Alleen al om dat verhaal: aanbevolen.

Jona Lendering is oudheidkundige, schrijft goede geschiedenisboeken (maar echt), heeft zijn eigen onderwijsinstituut en blogt dagelijks.

boeken, Jona Lendering, 16.12.2021 @ 10:30

[Home]
 

1 Reactie

op 16 12 2021 at 10:33 schreef Peter:

Reageren? Leesfrontaalnaakt@gmail.com.

 


Home

Archief

 

STEUN FRONTAAL NAAKT MET EEN TIKKIE!

 

 

OF VIA PATREON!

 

 

Let op: Toelating van reacties en publicatie van opiniestukken van anderen dan de hoofdredacteur zelf betekent geenszins dat hij het met de inhoud ervan eens is.

 

pbgif (88k image)
 

MEEST GELEZEN IN 2024

O Richard K., martelaar van de Afgehaakten

O Liever Wilders dan Yesilgöz

O Hoe Albert Heijn constant probeert ons te bestelen

O Kankerhomo

O Harde Por

O Zijn onze universiteiten antisemitische Hamasbolwerken?

O De meest gelezen stukken van 2023

O Willem Kraan zou met Scharwachter en Dibi hebben meegeprotesteerd

O Neem PVV-stemmers serieus!

O De verpletterende charme van de supertolerante Gidi Markuszower

 

MEEST GELEZEN EVER

O Caroline van der Plas, dwangmatige leugenmachine

O Caroline van der Plas is de Nederlandse Donald Trump

O YouPorn

O Iedereen haat Sander Schimmelpenninck omdat hij écht onafhankelijk is

O Wierd Duk de pro-Russische complotdenker

O Domme Lul

O Frans Timmermans kan het einde van de domrechtse ijstijd zijn

O Wierd Duk en Jan Dijkgraaf, hoeders van het fatsoen

O De koning van het uittrekken van de damesslip

O Haatoma

 

pbgif (88k image)
 

CONTACT
Stuur uw loftuitingen en steunbetuigingen naar Frontaal Naakt.

 

NIEUWSBRIEF
Ontvang gratis de Frontaal Naakt nieuwsbrief.

 

pbgif (88k image)
 

BLURBS
“How does it feel to be famous, Peter?” (David Bowie)

“Tegenover de enorme hoeveelheid onnozelaars in de Nederlandse journalistiek, die zelfs overduidelijke schertsfiguren als Sywert, Baudet en Duk pas ver in blessuretijd op waarde wisten te schatten, staat een klein groepje van ondergewaardeerde woestijnroepers. Met Peter op 1.” (Sander Schimmelpenninck)

“Frontaal Naakt dient een publiek belang” (mr. P.L.C.M. Ficq, politierechter)

“Peter schrijft hartstochtelijk, natuurlijk beargumenteerd, maar zijn stijl volgt het ritme van zijn hart.” (Hafid Bouazza).

“Ik vind dat je beter schrijft dan Hitler” (Ionica Smeets)

“Peter is soms een beetje intens en zo maar hij kan wél echt goed schrijven.” (Özcan Akyol)

“Jij levert toch wel het bewijs dat prachtige columns ook op weblogs (en niet alleen in de oude media) verschijnen.” (Femke Halsema)

“Literaire Spartacus” (André Holterman)

“Wie verlost me van die vieze vuile tiefuslul?” (Lodewijk Asscher cs)

“Pijnlijk treffend” (Sylvana Simons)

네덜란드 매체 프론탈 나크트(Frontaal Naakt)에 따르면, 네덜란드 라 (MT News)

“Echt intelligente mensen zoals Peter Breedveld.” (Candy Dulfer)

“De Kanye West van de Nederlandse journalistiek.” (Aicha Qandisha)

“Vieze gore domme shit” (Tofik Dibi)

“Ik denk dat de geschiedenis zal uitmaken dat Peter Breedveld de Multatuli van deze tijd is.” (Esther Gasseling)

“Nu weet ik het zeker. Jij bent de antichrist.” (Sylvia Witteman)

“Ik ben dol op Peter. Peter moet blijven.” (Sheila Sitalsing)

“Ik vind hem vaak te heftig” (Hans Laroes)

“Schrijver bij wie iedereen verbleekt, weergaloos, dodelijk eerlijk. Om in je broek te piesen, zo grappig. Perfecte billen.” (Hassnae Bouazza)

“Scherpe confrontatie, zelfs als die soms over grenzen van smaak heen gaat, is een essentieel onderdeel van een gezonde democratie.” (Lousewies van der Laan)

“Ik moet enorm lachen om alles wat Peter Breedveld roept.” (Naeeda Aurangzeb)

“We kunnen niet zonder jouw geluid in dit land” (Petra Stienen)

“De scherpste online columnist van Nederland” (Francisco van Jole)

“Elk woord van jou is gemeen, dat hoort bij de provocateur en de polemist, nietsontziendheid is een vak” (Nausicaa Marbe)

“Als Peter Breedveld zich kwaad maakt, dan wordt het internet weer een stukje mooier. Wat kan die gast schrijven.” (Hollandse Hufters)

“De kritische en vlijmscherpe blogger Peter Breedveld” (Joop.nl)

“Frontaal Naakt, waar het verzet tegen moslimhaat bijna altijd in libertijnse vorm wordt gegoten.” (Hans Beerekamp – NRC Handelsblad)

“De grootste lul van Nederland” (GeenStijl)

“Verder vermaak ik mij prima bij Peter Breedveld. Een groot schrijver.” (Bert Brussen)

“Landverrader” (Ehsan Jami)

“You are an icon!” (Dunya Henya)

“De mooie stukken van Peter Breedveld, die op Frontaal Naakt tegen de maatschappelijke stroom in zwemt.” (Sargasso)

‘De website Frontaal Naakt is een toonbeeld van smaak en intellect.’ (Elsevier weekblad)

“Frontaal Gestoord ben je!” (Frits ‘bonnetje’ Huffnagel)

“Jouw blogs maken hongerig Peter. Leeshonger, eethonger, sekshonger, geweldhonger, ik heb het allemaal gekregen na het lezen van Frontaal Naakt.” (Joyce Brekelmans)

‘Fucking goed geschreven en met de vinger op de zere plek van het multicultidebat.’ (jury Dutch Bloggies 2009)

Frontaal Naakt is een buitengewoon intelligent en kunstig geschreven, even confronterend als origineel weblog waar ook de reacties en discussies er vaak toe doen.’ (jury Dutch Bloggies 2008)

‘Intellectuele stukken die mooi zijn geschreven; confronterend, fel en scherp.’ (Revu)

‘Extreem-rechtse website’ (NRC Handelsblad)

‘De meeste Nederlanders zijn van buitengewoon beschaafde huize, uitzonderingen als Peter Breedveld daargelaten.’ (Anil Ramdas)

‘Peter Breedveld verrast!’ (Nederlandse Moslim Omroep)

‘Breedveld is voor de duvel nog niet bang’ (Jeroen Mirck)

‘Nog een geluk dat er iemand bestaat als Peter Breedveld.’ (Max J. Molovich)

‘Godskolere, ik heb me toch over je gedróómd! Schandalig gewoon.’ (Laurence Blik)

 

pbgif (88k image)
 

 

(Advertentie)
 

 

pbgif (88k image)
 

LINKS

 

 

RSS RSS