Home » Archief » Een filosoof met vuisten


[31.08.2009]

Een filosoof met vuisten

Alf Berendse

yoshiyuki5
Foto: Yoshiyuki Iwase

Wetenschapsfilosoof Rein Gerritsen (1959) kent de straat, het criminele milieu, de gevangenis en het gekkenhuis even goed als de academische wereld. Hoe denkt een filosoof die in zijn jonge jaren een zware crimineel was? “Sociale uitstoting werkt niet bij mensen die geleerd hebben alleen op zichzelf te vertrouwen.”

Hij knokte al in zijn jeugd, als bokser en als de bewoners van zijn Friese dorp met die van een ander op de vuist gingen. Hij knokte ook om zich staande te houden, bij de nonnen op het internaat en in een tehuis voor moeilijk opvoedbare kinderen. En tegen de dood, na een auto-ongeluk waarbij zijn moeder en halfbroer om het leven kwamen. Een jaar lag hij in het ziekenhuis, vier zware operaties, hij won het van de dood. Kort na zijn ontslag uit het ziekenhuis belandde hij, getraumatiseerd en psychotisch, in de onderwereld van Leeuwarden. “Als je vroeg op eigen benen moet staan, het gezin uit moet, leer je op jezelf vertrouwen, ook fysiek. En je leert eigen waarden en normen aan. Die helpen jezelf staande houden, maar je kunt daarin doorschieten. Ik heb gehandeld als tuig.”

Op zijn 23e was Gerritsen lid van een criminele bende. Geweld was zijn handelsmerk, tegenstanders werden als het nodig was keihard geslagen, zelfs beschoten. Hij deed mee aan bankovervallen. Lang duurde zijn criminele loopbaan niet, in 1984 werd hij door een arrestatieteam van zijn bed gelicht. Hoe het zover kwam en hoe hij het achter zich liet, beschrijft hij in ‘Knock-out’, het eerste deel van zijn autobiografie. “Ik vind het ronduit angstaanjagend dat ik drie maanden na mijn ontslag uit het ziekenhuis volledig was opgegaan in de misdaad. Dit snelle afkalven zie ik ook bij anderen gebeuren. Van huiseigenaar tot dakloze, van briljante leerling tot junkie, van rijk op de ene dag tot arm op de andere.”

Dolleman
Op het rechte pad komen duurde langer. Gerritsen werd veroordeeld tot drieëneenhalf jaar gevangenisstraf en een jaar psychiatrische dwangverpleging. “Ik kreeg diagnoses die mij niets zeiden, zoals ‘affectieve persoonlijkheidstoornis’, maar zonder meer heb ik met een angstpsychose rondgelopen, ik was een psychotische dolleman.” Medicijnen hielpen, maar aan andere therapieën deed hij niet mee. “Ik wilde niet praten over wat ik had misdaan. Tegenover de politie en de rechter had ik geen verklaring afgelegd, niets bekend, en alles wat ik de psychiater vertelde zou alsnog bij justitie terechtkomen. Ik zag er ook niets zinvols gebeuren. De forensische psychiatrie [behandeling op last van justitie – AB] is op zijn best een moeras.”
Hij zat zijn straf uit en studeerde, filosofie en daarbij natuurkunde, psychologie en rechten. “Op de universiteit ging alles goed, maar met mijn strafblad kreeg ik geen baan op mijn niveau. Doctorandus in de wijsbegeerte en ik werkte als glazenwasser en asbestverwijderaar. Later als portier, dat was een grote fout, daarbij kwam ik weer in aanraking met geweld. Het is alsof de duivel ermee speelt, als ik een kroeg binnenstap is dat altijd de ruigste van de stad.” Zijn vrouw veranderde zijn leven, hij werd op zijn veertigste verliefd, maar vond zichzelf te verknipt voor een relatie. “Ik overwoog zelfdoding, dat of er echt iets aan doen. Toen ontdekte ik rouwtherapie, tweeëneenhalf jaar twee of drie gesprekken per week om mijn leven te ontrafelen en trauma’s te verwerken. Er moest veel worden opgeruimd. Mijn leven zou waarschijnlijk heel anders zijn verlopen als ik dat na het auto-ongeluk had gedaan.”

Sloebers
Rein Gerritsen is dé man om mee te filosoferen over geweld, criminaliteit en strafrecht, een academisch gevormde ‘ervaringsdeskundige’. “Ik kwam in de gevangenis weinig mensen tegen die het kwade om het kwade deden. Ze zijn er wel, maar ik zag er vooral sloebers, misschien net als ik tuig voordat ze vast kwamen te zitten, maar sloebers in de gevangenis.”

Ieder mens kan veranderen, leerde hij van zijn favoriete filosoof William James (1842 – 1910). “Er is geen lot, je kunt beslissen over hoe je het leven leidt. Identiteit is niet onveranderlijk. De oorzaak van allerlei onacceptabel gedrag wordt steeds meer in de chemie van de hersenen en in de genen gezocht, dat is een gevaarlijke ontwikkeling. Aan de ene kant wordt daarmee gesteld dat misdadigers niet verantwoordelijk zijn voor hun gedrag, aan de andere kant komen er steeds meer pillen tegen onaangepast gedrag. Chemische castratie.”

Gerritsen pleit voor hulp bij rehabilitatie, een gedegen reclassering. “Veel mensen bungelen onderaan de samenleving, daklozen, junkies, criminelen. Wat doen we verkeerd dat deze ontsporingen er zijn?
Het systeem begrenst de rehabilitatie. Het is in de gevangenis nauwelijks meer mogelijk iets te leren, er wordt zelfs niets tegen analfabetisme gedaan. En wie het wel lukt een diploma te behalen, heeft er niets aan, als zijn strafblad hem blijft achtervolgen.”

Vijfentwintig jaar na dato heeft Gerritsen daar zelf nog last van. Hij wordt door collega’s gewaardeerd als wetenschapsfilosoof, hij heeft twee boeken op zijn naam staan en vertalingen van buitenlandse filosofen, hij won in 2006 de prestigieuze R.J. van Helsdingenprijs voor het beste schrijven op het gebied psychiatrie en filosofie. Maar hij krijgt geen ‘Verklaring omtrent het Gedrag’, beter bekend als bewijs van goed gedrag. Zijn kennis en ervaringen overdragen aan studenten zit er niet in, voor een baan op een universiteit of hogeschool is deze verklaring verplicht.

“Het bewijs van goed gedrag is niet helemaal onzinnig, je wilt geen pedofiel voor de klas. Maar wat als iemand alleen voor het geld crimineel was en het nu op een eerlijke wijze wil verdienen? Hij kan nog geen taxichauffeur worden. Goedwillende mensen zo in de weg staan, houdt recidive in stand.”

Geweten
Hulp bij een andere omgeving vinden, kan velen volgens Gerritsen helpen. Na zijn straf heeft hij geen voet meer in Leeuwarden gezet, in Utrecht is het hem gelukt een nieuw leven op te bouwen. Daar werd zelfs gebruik gemaakt van zijn oude vaardigheden. De politie beloofde hem een bewijs van goed gedrag, als hij zou helpen bij de beveiliging van het theater ‘Huis aan de Werf’ in de volksbuurt Daalse Dijk. In de jaren negentig was het daar erg onrustig, veel vechtpartijen op straat. Gerritsen werd portier bij het theater en begeleidde na de voorstelling de bezoekers naar het station, justitie zou een oogje dichtknijpen als hij geweld moest gebruiken om hen tegen hangjongeren en overvallers te beschermen. Het was zijn laatste baan als portier, hij deed zijn werk goed, maar het bewijs van goed gedrag heeft hij nooit gekregen. Het is een paradox: als hij niet was gearresteerd en veroordeeld, zouden zijn misdaden nu zijn verjaard, maar justitie blijft hem in de weg zitten omdat hij zijn straf wel heeft ondergaan.

Het eigen geweten spreekt een levenslange straf uit voor iedere wandaad die je hebt begaan, schrijft hij in Knock-ou’, het geweten is de hardste gevangenis, zelfverwijt de strengste rechter. Maar met justitie is hij klaar, wat dat betreft acht hij ook misdaden waarvoor hij niet is veroordeeld als verjaard. “Mij daarvoor nog straffen is niet zinvol.”

Eens een dief, altijd een dief, volgens Gerritsen heerst die gedachte nog volop. Te weinig wordt ingezien dat een verblijf in de gevangenis mensen niet meer uitmaakt, als ze er eenmaal aan zijn gewend. Hij herkent langgestraften al op afstand op straat. “Mannen die bij een deur lijken te wachten op toestemming om door te lopen, die eerst iets moeten horen klikken. Geconditioneerd, ze hebben geen idee wat er om hen heen gebeurd. In de gevangenis was alles uitgemeten, alles had zijn vaste tijd en plek. Het verbaast mij niet dat sommigen zich daar veilig bij gaan voelen en niet meer wennen in de samenleving. ‘Ik zit liever in de bajes’, is een treurige uitspraak, maar wordt vaak gedaan. Het is een aanmatigend oordeel dat mensen het er gemakkelijk hebben. Het is een hel waar je noodgedwongen leert te overleven.”

Gerritsen is loyaal gebleven aan zijn oude criminele maten. Hij gaat niet meer met ze om maar praat ook niet over zaken waar een van hen nog last mee kan krijgen. “Ik kan hen en andere criminelen geen kant en klare filosofie aanbieden die hun leven verandert. Ik nam mijzelf kritisch onder de loep en koos een andere plek in de samenleving. Goed en fout is ook niet eenvoudig, ik ken moordenaars die ik betere mensen acht dan menig politicus. Mijn filosofie geeft mij richting, ik wil het goede doen om de goede redenen. En ik denk dat we met zijn allen het lijden moeten proberen te verminderen, overal waar we het zien of vermoeden. Ook in gevangenissen, in inrichtingen en op straat.”

‘Knock-out’ is in april verschenen bij uitgeverij Lemniscaat. Rein Gerritsen werkt aan het tweede deel van zijn autobiografie, ‘Code Willem Rood’. Eerder gepubliceerd in Haags Straatnieuws van 17 juli 2009. Koopt altijd en leest allen Haags Straatnieuws. Verschijnt veertien keer per jaar, reist er speciaal voor naar Den Haag. Desnoods.

Alf Berendse, 31.08.2009 @ 21:34

[Home]
 

27 Reacties

op 01 09 2009 at 00:06 schreef Benech:

Heb wel eens hem op tv zien langskomen, indrukwekkende man. Erudiet maar een verleden wat zo onverwacht is bij iemand die zo in het leven staat dat hij daardoor meteen de aandacht op je focust.

op 01 09 2009 at 08:29 schreef Smeets:

Beste Alf,

Heerlijk om eens een stuk te lezen dat niet alleen gaat over harder straffen.
Met een strafblad krijg je ook je auto niet verzekerd. Dat is ook een van de reden waarom er zoveel onverzekerde auto,s rondrijden.

op 01 09 2009 at 12:26 schreef sabaroth:

En als je ondernemer wordt blokkeren ze meteen je creditcard en kun je geen hypotheek meer krijgen.

op 01 09 2009 at 12:37 schreef Paco:

250.000 marokkanen en turken die hun zorgpremie niet betalen en wel zorgtoeslag krijgen rijden allemaal in een auto.
Dit moet keihard aangepakt worden. Zwaar straffen die crimminelen.

op 01 09 2009 at 12:58 schreef Smeets:

Beste Paco.

Bedoelt u dit met zwaarder straffen? :

op 01 09 2009 at 17:36 schreef Alf Berendse:

Paco, kun je je ook bij het onderwerp houden, of berijd je alleen stokpaardjes? Dat is vervelend en getuigt van een kleine geest.

op 01 09 2009 at 21:38 schreef Laila:

Alf,

Wat een schrijnend verhaal.
Het is bijzonder knap dat iemand uit een crimineel milieu zo vastberaden een andere weg inslaat.
Juist omdat dit milieu betreden vaak een point of no return is.
Je vraagt je na het lezen van dit stuk af wat de zin van straffen is als je zelfs na het uitzitten van je straf voorgoed gediskwalificeerd bent van een toekomst op ‘geslaagd en braaf burgerschap’.

op 02 09 2009 at 01:41 schreef Raoul:

Intrigerend verhaal Alf. Ik ga dat boek zeker lezen.
Bedankt voor de tip.

op 02 09 2009 at 10:36 schreef Alf Berendse:

Laila, Rein Gerritsen nam een persoonlijk risico met het openbaren van zijn verhaal. Het is hem overkomen dat hij juist door zijn eigen verhaal te vertellen als schrijver, wetenschapper en mens onderuit werd geschoffeld. (Overigens niet door zijn collega’s, vertelde hij in het interview.)

In Haags Straatnieuws kon ik niet alles kwijt wat in mijn interview met hem ter sprake kwam. Onder meer dit niet:

Emma Brunt haalde jou (Rein Gerritsen) in haar recensie van ‘Knock-out’ (HP/De Tijd 01-05-2009) behoorlijk onderuit. Ze noemde je een amateur schrijver en een sociopaat die nog elk moment in een ‘bloedroes’ iemand kon afmaken. Wilde je haar slaan?
Nee, ik heb de redactie gebeld en gemaild. Een recensent mag schrijven wat hij/zij wil, maar dit ging te ver. Ze schilderde mij af als een aap die op een typemachine heeft zitten rammelen en het is gelukt iets leesbaars te produceren. Ze heeft mijn boek niet eens gelezen. Ze heeft het over het internaat van paters terwijl het nonnen waren, bordelen van mijn moeder terwijl het hotels waren, een straf van ‘ettelijke’ maanden dwangverpleging terwijl dat een jaar was bovenop drieeneenhalf jaar gevangenis.
En ze matigt zich een standpunt aan, alsof zij is gekwalificeerd mij een gewetenloze sociopaat te noemen. Haar recensie was belachelijk en schandalig.

Emma Brunt vond het ook wel ‘knap’, maar was daarmee juist neerbuigend.
Noem wat Rein Geritsen nu doet niet knap in het licht van zijn verleden, dat heeft iets neerbuigends, wat je vast niet bedoelt. Als het knap is, dan is het niet anders knap dan knappe acties van andere intelligente, vastberaden mensen.

Stel je dit eens voor. Iemand houdt een briljante lezing over psychiatrie. Hij krijgt complimenten, het was erg knap. Dan vertelt hij dat hij ooit zelf een psychiatrische kwaal had. De reactie daarop is dat zijn lezing dan extra knap is. Dat is neerbuigend, er wordt impliciet een lage verwachting uitgesproken: ‘nooit gedacht dat een psychiatrische patiënt iets briljants kon zeggen’. De extra bewondering betekent impliciet dat de spreker in de ogen van de bewonderaar nog steeds psychiatrisch patiënt is.

Dat was ook de strekking van Emma Brunts recensie. Ik heb, paradoxaal, teveel respect voor Rein Gerritsen om zijn prestatie knap te noemen. Ik ben benieuwd hoe hij daar zelf over denkt en zal het hem bij gelegenheid vragen.

op 02 09 2009 at 12:10 schreef Laila:

Alf,
Ik begrijp jouw weerstand bij het horen van het woord ‘knap’ als het betrekking heeft op de studie en iemands verstandelijk vermogen dat zou inderdaad denigrerend zijn.
Maar knap mag het zeker genoemd worden als iemand zich heeft weten ontworstelen aan een milieu dat dwars ingaat tegen de geldende normen en waarden. Daar is kracht,moed en vastberadenheid voor nodig.
Het is te vergelijken met een junk die wil stoppen met zijn allesverwoestende verslaving en daarin moeilijk slaagt omdat hij steeds weer wordt meegezogen in het wereldje waar hij steeds verder afzakt maar desondanks sterk blijft terug verlangen naar de roes en de spanning.
Daar dacht ik ook aan toen Rein Gerritsen zei dat hij naar Utrecht ging en dat het hem daar voor het eerst lukte afstand te nemen van zijn verleden.
Soms moet die afstand letterlijk genomen worden voor een kans op slagen.

Uit Emma Brunt’s reactie blijkt duidelijk dat haar reactie werd ingegeven door fantasieën over Hannibal Lechter.

Ik kreeg bij het lezen van jouw laatste reactie een deja vu gevoel. Een vriend heeft een soort gelijk traject als Gerritsen gevolgd.
Hij reageerde eens heel boos omdat ik zei dat het knap was.Hij was ontzettend beledigd alsof ik zijn intelligentie in twijfel trok.
Destijds heeft hij verteld dat hij met zijn verhaal naar buiten wilde komen.Ik heb het hem sterk afgeraden omdat het het eerste is wat tegen hem gebruikt gaat worden zeker gezien het vak dat hij beoefent. Door zijn verleden is hij de aangewezen ervaringsdeskundige.Hij heeft daardoor kennis opgedaan die hij aan de lijve heeft ondervonden,kennis die voor anderen slechts theoretisch voor te stellen is. Niet dat je dan niet invoelend kan zijn maar sommige dingen zijn nu eenmaal moeilijk voor te stellen tenzij je het zelf werkelijk ondergaan hebt.

op 02 09 2009 at 14:49 schreef mescaline:

Laila,


Destijds heeft hij verteld dat hij met zijn verhaal naar buiten wilde komen. Ik heb het hem sterk afgeraden omdat het het eerste is wat tegen hem gebruikt gaat worden zeker gezien het vak dat hij beoefent.

Wat mij betreft maakte je je hier schuldig aan bangmakerij. Knevelarij. Wereldje klein houden. Moedergedrag.

Begrijpelijk, maar verkeerd.

op 02 09 2009 at 23:29 schreef Laila:

Mescaline grappig ben je.

Als jij het al nodig vindt een simpele reactie onder pseudoniem te posten omdat je meent dat onder je eigen naam posten een impact zou kunnen hebben op jouw ‘kleine wereldje’ geloof je dan werkelijk dat een gewelddadig,ellendig en niet al te fraai verleden dat zijn oorsprong in een drassig,onvruchtbaar milieu vond op geen enkele wijze een nieuw begin kan besmetten en zelfs in de weg kan staan?
Als je reeds je straf hebt uitgezeten( en er is geen kans op terugval) en je wilt een strikte scheiding tussen wat was en wat is om je slagingskansen te vergroten waarom zou je riskeren nog eens gestraft te worden.
Alf Berendsen’s stuk getuigt daar van.

Onbegrijpelijk!

op 03 09 2009 at 00:53 schreef Raoul:

Touché Laila!

Hoewel ik vind dat Mescaline hier een punt heeft komt het in dit geval inderdaad niet erg sterk over dat hij/zij niet onder eigen naam reageert.
Hoewel… misschien is Mescaline wel zijn/haar eigen naam?

op 03 09 2009 at 07:42 schreef Laila:

Raoul

Ik weet niet of jij ooit ergens gaat solliciteren maar als je er zo van overtuigd bent dat het bang makerij en knevelarij is.
Neem eens de proef op de som en vertel tijdens het gesprek dat je vroeger beroepscrimineel bent geweest.
Vertel er vooral bij dat je daardoor veel mensenkennis hebt opgedaan, héél overtuigend kan zijn, dat je bestand bent tegen extreme stress situaties((zolang je de alcohol en coke laat staan)) en dat je bereid bent op onregelmatige tijden te werken en dat reizen geen enkel probleem is.
Als je zegt dat je tevreden bent met een commissie en dat je niet per uur betaald hoeft te worden verhoogt het je kansen aanzienlijk.Succes!

op 03 09 2009 at 08:07 schreef mescaline:

Laila, Raoul, ik uhh heb iemand zelden zo’n irrelevante zijsprong zien maken. Hij is de moeite van het weerspreken niet waard.

Ik wil hem wel terugbetalen: het manipuleren met negatieve nonsens zou wel eens een lelijk karaktertrekje van je kunnen zijn.

Ik heb daar nu een tweede aanwijzing voor gekregen.

op 03 09 2009 at 08:45 schreef Laila:

Mescaline wat een zwakke aantijging….dat jij onder pseudoniem reageert toont aan dat jij bij voorbaat niet afgerekend wilt worden op je uitspraken.

Dat een ex-crimineel,na er voor gestraft te zijn, niet meer met zijn verleden te koop wil lopen is van een hele andere orde dan jouw angst voor represailles.Dat is nog het minste waar een ex crimineel zich zorgen over maakt het is om te voorkomen niet ten prooi te vallen aan sociale uitsluiting.

op 03 09 2009 at 10:10 schreef mescaline:

Meisjelief, ‘Laila’ is ook een anoniem pseudoniem hoor… zie ik zo bleek ?

Je tweede alinea is jouw puur persoonlijke (bangelijke) inschatting. Maar daarmee is dat nog geen goede raad…

op 03 09 2009 at 10:37 schreef Laila Bahnananaaal:

Laila is de naam die mij bij de geboorte werd gegeven.
Mescaline wie grossiert hier nu in allerlei negatieve nonsens?

Mijn achernaam en i-p adres zijn bekend bij Frontaal Naakt en trouwens ook op de site van the famous Bert Brussen. Zo anoniem ben ik dus helemaal niet. Bleek ben je zeker niet eerder geraffineerd en ontstellend gemeen.
Al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt haar wel.

Wel met zand blijven strooien beste Mescaline vergeet alleen niet dat Arabieren tegen zand bestand zijn.

op 03 09 2009 at 10:58 schreef Alf Berendse:

Ja ja, reageer maar weer wat op elkaar, maak er maar weer een ongezellig theekransje van.

Wat Laila knap noemt (criminaliteit of verslaving achter je laten) noem ik een ‘noodzakelijke mogelijkheid’. Op een dag ervaar je dat het voor je eigen geluk nodig is dat je gebruik maakt van de mogelijkheid je levensstijl, of zelfs ‘jezelf’, te veranderen. Die mogelijkheid is er altijd, maar je maakt er geen gebruik van als je de noodzaak niet ervaart. (Die is er natuurlijk ook niet voor wie gelukkig is.)

Maar is het van een crimineel of verslaafde ‘knapper’ dat hij van de mogelijkheid gebruik maakt, dan van een bakker met een VMBO-opleiding die op een dag besluit dat hij dominee wil worden en dat na een lange weg bereikt? Ik vind van niet. De zwaarte zit in de afstand die je aflegt, niet in het vertrekpunt.

“Er is geen lot, je kunt beslissen over hoe je het leven leidt. Identiteit is niet onveranderlijk.
Het verhaal van Gerritsen is daar een voorbeeld van. “Ik zou wel anders willen, maar ik kan niet anders, want ik ben nu eenmaal zoals ik ben”, is een slap excuus om te blijven zitten waar je zit. Voor mij illustreert het levensverhaal van Gerritsen dat bijna ieder mens (zwakzinnigen niet) een ‘self-made’ mens kan zijn. Anybody can be anybody.

Ik bestrijd overigens sowieso dat het knap is om een verslaving achter je te laten, ik heb het drie keer gedaan. Het vereist slechts het doorstaan van onthoudingsverschijnselen en het weerstaan van de herinnering aan genot. Het vergt vastberadenheid, maar moed is er niet voor nodig.

In het interview noem ik Rein Gerritsen een (academisch gevormde) ‘ervaringsdeskundige’. Hij heeft het interview geautoriseerd en van mij had hij tegen die kwalificatie mogen protesteren. Ik gebruikte het woord alleen omdat het goed ligt bij lezers.
Ik ben een drugdeskundige, niet door mijn eigen ervaring maar omdat ik mij in het onderwerp heb verdiept. Als iemand mij een ervaringsdeskundige noemt, protesteer ik. Ook omdat ik niet wil worden vergeleken met de vele ervaringsdeskundigen die niets meer te bieden hebben dan hun eigen verhaal, die niet verder kijken dan hun neus lang is, die denken “wat mij hielp, zal ook een ander helpen”. Een verleden als verslaafde of crimineel maakt je niet vanzelfsprekend deskundig op die gebieden. Zoals ook een studie geen deskundigheid garandeert. Deskundigheid is een combinatie van kennis en ervaring. De ervaring kan ook werkervaring zijn, en de kennis kan door zelfstudie zijn opgedaan.

In sectoren waar ervaringsdeskundigen werken, in het bijzonder verslavingszorg en psychiatrie, wordt ‘ervaringsdeskundige’ door de een neerbuigend uitgesproken (je blijft de ex-junk of ex-gek), door een ander waarderend (‘knap hoor’). Het is allebei flauwekul, iemand is deskundig of is het niet. De status ex-verslaafde of ex-crimineel heeft op zichzelf geen waarde, het zegt tenslotte alleen iets over wat je niet (meer) bent.

Wel of niet laten weten dat je een ex-junkie, ex-boef of ex-gek bent, is een praktische overweging: wat levert het je op? In de meeste situaties is je verleden helemaal niet relevant en hou je het dus voor je, zoals je ook alle andere niet relevante persoonlijke zaken voor je houdt. Bij werk speelt het alleen een rol als het werk op een of andere manier is gerelateerd aan je verleden, bijvoorbeeld als je als ‘ervaringsdeskundige’ werkt. Vrouwen willen zich wel eens laten verleiden door stoere verhalen over een verleden als junkie of crimineel, dan levert het je ook iets op. Maar ik solliciteerde eens bij een bank en vulde toen een gat in mijn c.v. maar met leugens op. Niet omdat ik ‘bang’ was voor reacties maar heel pragmatisch: opschrijven wat ik in die jaren had gedaan, had mijn kans op de baan verkleint en ik had het salaris nodig.

Rein Gerritsen vertelt zijn verhaal in zekere zin ook beroepsmatig. Knock-out is een combinatie van levensverhaal, filosofie en psychologie. Zijn boek is leerzaam voor iedereen die meer wil weten over criminaliteit en psychosen. (Onder meer, in het artikel had ik bijvoorbeeld ook geen ruimte om in te gaan op zijn bijna dood-ervaringen.) Zijn zelfonderzoek was filosofisch: op welke wijze kan filosofie helpen bij een grote ommekeer in je bestaan?

Alleen ingaan op zijn levensverhaal gaat voorbij aan wat hij te zeggen heeft over de gevangenis en forensische psychiatrie. Dat is vaak een gevolg van het vertellen van eigen ervaringen. Menigeen gaat dan niet meer in op wat je te zeggen hebt, maar alleen nog op dat levensverhaal. De eigen ervaring heeft echter pas waarde voor anderen (tenzij in privé relaties) als deze zichzelf overstijgt. Zoals geschreven, aan de ervaringsdeskundige die niets meer heeft te bieden dan zijn eigen ervaringen, heb je niets.

Knock-out is niet te vergelijken met de vele ‘bekentenisliteratuur’, de persoonlijke verhalen van ex-criminelen en ex-verslaafden. Gerritsen plaatst zijn verhaal in breder maatschappelijk en filosofisch perspectief. Emma Brunt ging daar in haar recensie aan voorbij. Ze reageerde slechts op het levensverhaal met de intentie de auteur onderuit te halen. Het levensverhaal is echter slechts de inleiding tot de inzichten en die negeerde ze.

op 03 09 2009 at 11:23 schreef mescaline:

@Alf Reins levensverhaal plus zijn boek vormen uiteindelijk toch alleen maar een verlengd levensverhaal van Rein. Levensverhaal laat ik dus even staan.

Waarin zit volgens jou ‘voor het publiek’ de meerwaarde van zijn inzichten over recht, filosofie en psychologie ?

op 03 09 2009 at 11:25 schreef Raoul:

Alf, daar ben ik het helemaal mee eens. Heb er verder niks zinnigs aan toe te voegen.

Laila, ook jij hebt gelijk. Ik zei alleen dat Mescaline een punt heeft.

Als jouw vriend naar buiten wil komen met zijn verhaal en hij staat daar echt honderd procent achter moet hij dat gewoon doen. Ik denk niet dat hij zo naief is dat hij de gevolgen van die coming out zelf niet kan overzien.

op 03 09 2009 at 11:53 schreef mescaline:

11:23 bis P.S. Een statement zoals Je identiteit is niet onveranderlijk is wat mij betreft niet waardevol genoeg. Psychiatrische klanten en zelfhulpgroepen bestaan door dat inzicht.

@Laila bestens, no hard feelings.

op 03 09 2009 at 23:57 schreef Alf Berendse:

Mescaline, jouw vraag is erg omvangrijk. Ik zou eerst de inzichten van Rein Gerritsen over recht, filosofie en psychologie moeten uitwerken (voor zover ik die ken uit zijn publicaties en mijn interview met hem, en heel ver gaan mijn pretenties wat dat betreft niet) en dan verklaren waarom ik denk dat ze van maatschappelijke belang zijn. Ik hoop eigenlijk dat het artikel lezers zo nieuwsgierig maakt dat ze Knock-out kopen.

De thema’s die hij aansnijdt zijn belangrijk, ook los van zijn mening erover. Straffen versus reclasseren; wat doet de gevangenis met mensen; het nut van forensische psychiatrie; de twijfelachtige waarde van psychiatrische diagnoses; uit levenservaringen komt levenshouding voort maar deze is niet onveranderlijk. Van die dingen.

Als het in actualiteitenprogramma’s over gewelddadige criminaliteit gaat, komen in het beste geval hoogleraren forensische psychiatire Corine de Ruiter of Hjalmar van Marle aan het woord. (In het slechtste geval psychiater Bram Bakker.) Maar De Ruiter en Van Marle concentreren zich op epidemiologie, behandelstrategiën, psychodiagnostiek, de DSM, et cetera. Abstracties allemaal. Gerritsen heeft het over mensen.

Wat mij na mijn interview met hem het meeste bezig hield was een ethische kwestie: het onderscheid dat hij maakt tussen het tuig dat misdaden pleegt en de sloebers die zij in de gevangenis zijn. (Niet iedere crimineel natuurlijk.) Een ethisch dilemma: tuig straf je, maar met sloebers heb je mededogen.
Gerritsen zegt ‘we moeten het lijden bestrijden waar we het tegenkomen’. Dat is ook niet niks. Ik kom het eigenlijk liever niet tegen. Ik ben cynisch zodat ik er niet door word geraakt. Ik citeer Nietzsche: ‘alle lijden is zelfmedelijden’, die opvatting is heilzaam voor mij, maar mag ik daarmee ook het lijden van anderen wegzetten?

Of ‘het publiek’ over van die dingen wil denken? Dacht Hirsch-Ballin er maar eens over na, dat zou al heel wat zijn.

Iets anders, maar niet helemaal. Jij schrijft: Een statement zoals ‘Je identiteit is niet onveranderlijk’ is wat mij betreft niet waardevol genoeg. Psychiatrische klanten en zelfhulpgroepen bestaan door dat inzicht.

Was dat maar waar. ‘Acceptatie’ is de meest uitgesproken ‘therapeutische’ boodschap, zeker bij zelfhulpgroepen. Ook gangbare theoriën over genetische aanleg en onomkeerbare neurofysiologische processen zijn strijdig met de gedachte dat je ‘self-made’ kunt zijn. Binnen psychiatrie en filosofie is een sterke tendens om de mens te reduceren tot automatische processen, en denkkracht te ontkennen. Zo ook binnen de criminologie: aan ‘eens een dief, altijd een dief’ wordt het biologisch argument toegevoegd. Wat Buikhuijsen in de jaren zeventig niet mocht onderzoeken, een biologische oorzaak van criminaliteit, is nu gemeengoed.

Het genenverhaal wijs ik af, ons denken en ons voelen is geen speelbal van de genen. Genetica wordt volop misbruikt als moderne mystiek: wat niet wordt begrepen, wordt aan de genen toegeschreven. Het is een variant op Freud, die alles wat hij niet begreep toeschreef aan het onderbewustzijn en de mens daar een speelbal van maakte.

En een relatie tussen gedrag en neurofysiologie is alleen evident en causaal als de hersenen zijn beschadigd. Voor het overige kan bewuste en gerichte denkkracht zich tegen neurofysiologische impulsen keren. Die overtuiging is echter geen gemeengoed, overheersender is de idee dat de mens onmachtig staat tegenover zichzelf. De sterkste uitdrukking hiervan is de breed gedragen stelling dat de mens ‘slechts’ een dier is. Maar omdat een mens zich kan losmaken van zijn impulsen en zijn persoonlijke aard ingrijpend kan veranderen, is hij anders dan een hond of giraf.

De psychiatrie gaat veel te weinig over jezelf veranderen, omdat zij over diagnoses gaat in plaats van over mensen, de patiënt wordt er vereenzelvigd met de hem toebedeelde diagnose. Dat heeft allerlei achtergronden, onder meer hoe de psychiatrie als ‘vak’ is ontstaan en de idee dat psychologische ongemakken ziekten zijn, maar ook de financiering van de behandeling op basis van diagnoses (de diagnose-behandel combinatie).

Het karakter van de patiënt, ‘hoe hij mens is’, staat los van de psychiatrische verschijnselen, en komt dan ook nauwelijks aan bod. Terwijl het juist karaktereigenschappen zijn die bij de patiënt een ommekeer mogelijk maken. Voor zover men onderkent dat karakter soms faalt, heeft men daar ook maar diagnoses en ‘ziekten’ bij bedacht, de zogenaamde persoonlijkheidstoornissen. Karakter komt niet ter sprake als kracht, maar als kwaal.

Verandering van identiteit dankzij zelfhulpgroepen? Bij de grootste zelfhulporganisatie ter wereld, de Alcoholics Anonymous, zeggen mensen die al jaren geen druppel meer hebben gedronken nog van zichzelf ‘ik ben een alcoholist’. De boodschap van de A.A. is dat je de zwakte in jezelf niet kunt overwinnen, alleen maar kan ontwijken. Bij de A.A. onstaat geen nieuwe identiteit, maar een non-identiteit: de levenslange ex-verslaafde.

op 04 09 2009 at 10:41 schreef Paco:

Ja Alf, na de dicussie verder gaat wordt het vaak een “jij-ik” chatterachtig gedoe. Goed dat je ingreep.

op 05 09 2009 at 13:09 schreef vanhetgoor:

Beste Rein Gerritsen,
ik kreeg een warm gevoel van dit stuk. Nooit heb ik iets van je gelezen. Zodra ik iets van jou bij De Slegte zie liggen zal ik het kopen. Misschien ben jij een voorbeeld voor velen die nu in de verdrukking zitten. Het feit dat jij er zelfstandig uit bent gekomen is een duidelijk teken dat er hoop is voor anderen. Ik spreek de wens uit dat je die verklaring van goed gedrag nog eens krijgt.
Misschien is er veel behoefte aan iemand zoals jij. Ik kan mij voorstellen dat men in steden als Rotterdam en aan de Erasmus Universiteit men een prima plek voor je heeft. Tenslotte heeft de Erasmus Universiteit iets goed te maken, jaren lang heeft daar een charlatan gezeten die wel een verklaring van goed gedrag kon laten zien, maar die bewijsbaar op papier de verkeerde verachtelijke gedachten had.
Ik denk dat mensen met het juiste karakter kunnen groeien en tegen de verdrukking in boven zichzelf kunnen uitstijgen. Misschien moet men voortaan geen verklaring van goed gedrag vragen maar een verklaring van goede wil.

op 05 09 2009 at 14:29 schreef Laila:

vanhetgoor

Je hebt het over een ons allen bekende ‘charlatan.Deze ‘charlatan’ heeft zijn oude plekje in Oxford, een gerenommeerde universiteit, alweer ingenomen.
Laten we het eens over de persoon hebben waar de Erasmus universiteit naar is vernoemd….
Met zijn onverholen haat jegens Joden en uitspraken die hij gebezigd heeft,had hij vandaag de dag nooit kans gezien om zelfs een openbaar toilet naar zich vernoemd te krijgen.

op 10 09 2009 at 09:07 schreef Alf Berendse:

Op 17 september een gratis toegankelijke lezing van Rein Gerritsen in Utrecht. Georganiseerd door daklozenopvang Het Catharijnehuis. Plek: Geertekerk, Geertekerkhof 23. Aanvang programma 16.30 uur, eerst een andere lezing. Einde programma 18.30 uur.

Onderdeel van de viering van het tienjarig bestaan van de opvang: ‘Met de lezingen wil het Catharijnehuis een groot publiek kennis laten maken met inzichten die waardevol zijn voor de maatschappelijke omgang met sociaal kwetsbaren. Voor alle geïnteresseerden.’

Eerst een lezing van bijzonder hoogleraar Andries Baart. Onderwerp: de ‘presentiebenadering’. Goede zorg steunt op een goed contact met de cliënt. Dat is een open deur die veel hulpverleners voorbij lopen; het is bijzonder dat het inzicht bijzonder is, het zou vanzelfsprekend moeten zijn.

Daarna Rein Gerritsen: emoties en inzichten kunnen worden overstegen en omgevormd tot praktische wijsheid voor het leven van alledag, pragmatische filosofie.

Gratis, maar de organisatie vraagt wel om aanmelden vooraf: 030 – 2302151 of secretariaat@catharijnehuis.nl.

Nieuwe reactie
Naam:
E-mail:
Homepage:
  Afbeelding invoegen
 

 


Home

Archief

 

STEUN FRONTAAL NAAKT MET EEN TIKKIE!

 

 

OF VIA PATREON!

 

 

CONTACT
Stuur uw loftuitingen en steunbetuigingen naar Frontaal Naakt.

NIEUWSBRIEF
Ontvang gratis de Frontaal Naakt nieuwsbrief.

 

pbgif (88k image)
 

Let op: Toelating van reacties en publicatie van opiniestukken van anderen dan de hoofdredacteur zelf betekenen geenszins dat hij het met de inhoud ervan eens is.

 

pbgif (88k image)
 

MEEST GELEZEN IN SEPTEMBER

O Steekhoudende argumenten in je broekje

O Hoop en uitsluiting

O Dilan Yesilgöz criminaliseert de watermeloen

O Sven Kockelmann, kwispelhondje van Wilders

O Welkom in Wildersstan!

O Toet-toet, boing-boing

O Domrechts wil het weer over ras hebben

O Baren voor Pieter

O Terrorisme verheerlijken

O Aan Links heb je ook niks

 

MEEST GELEZEN EVER

O Caroline van der Plas, dwangmatige leugenmachine

O Caroline van der Plas is de Nederlandse Donald Trump

O YouPorn

O Iedereen haat Sander Schimmelpenninck omdat hij écht onafhankelijk is

O Wierd Duk de pro-Russische complotdenker

O Domme Lul

O Frans Timmermans kan het einde van de domrechtse ijstijd zijn

O Wierd Duk en Jan Dijkgraaf, hoeders van het fatsoen

O De koning van het uittrekken van de damesslip

O Haatoma

 

pbgif (88k image)
 

BLURBS
“How does it feel to be famous, Peter?” (David Bowie)

“Tegenover de enorme hoeveelheid onnozelaars in de Nederlandse journalistiek, die zelfs overduidelijke schertsfiguren als Sywert, Baudet en Duk pas ver in blessuretijd op waarde wisten te schatten, staat een klein groepje van ondergewaardeerde woestijnroepers. Met Peter op 1.” (Sander Schimmelpenninck)

“Frontaal Naakt dient een publiek belang” (mr. P.L.C.M. Ficq, politierechter)

“Peter schrijft hartstochtelijk, natuurlijk beargumenteerd, maar zijn stijl volgt het ritme van zijn hart.” (Hafid Bouazza).

“Ik vind dat je beter schrijft dan Hitler” (Ionica Smeets)

“Peter is soms een beetje intens en zo maar hij kan wél echt goed schrijven.” (Özcan Akyol)

“Jij levert toch wel het bewijs dat prachtige columns ook op weblogs (en niet alleen in de oude media) verschijnen.” (Femke Halsema)

“Literaire Spartacus” (André Holterman)

“Wie verlost me van die vieze vuile tiefuslul?” (Lodewijk Asscher cs)

“Pijnlijk treffend” (Sylvana Simons)

네덜란드 매체 프론탈 나크트(Frontaal Naakt)에 따르면, 네덜란드 라 (MT News)

“Echt intelligente mensen zoals Peter Breedveld.” (Candy Dulfer)

“De Kanye West van de Nederlandse journalistiek.” (Aicha Qandisha)

“Vieze gore domme shit” (Tofik Dibi)

“Ik denk dat de geschiedenis zal uitmaken dat Peter Breedveld de Multatuli van deze tijd is.” (Esther Gasseling)

“Nu weet ik het zeker. Jij bent de antichrist.” (Sylvia Witteman)

“Ik ben dol op Peter. Peter moet blijven.” (Sheila Sitalsing)

“Ik vind hem vaak te heftig” (Hans Laroes)

“Schrijver bij wie iedereen verbleekt, weergaloos, dodelijk eerlijk. Om in je broek te piesen, zo grappig. Perfecte billen.” (Hassnae Bouazza)

“Scherpe confrontatie, zelfs als die soms over grenzen van smaak heen gaat, is een essentieel onderdeel van een gezonde democratie.” (Lousewies van der Laan)

“Ik moet enorm lachen om alles wat Peter Breedveld roept.” (Naeeda Aurangzeb)

“We kunnen niet zonder jouw geluid in dit land” (Petra Stienen)

“De scherpste online columnist van Nederland” (Francisco van Jole)

“Elk woord van jou is gemeen, dat hoort bij de provocateur en de polemist, nietsontziendheid is een vak” (Nausicaa Marbe)

“Als Peter Breedveld zich kwaad maakt, dan wordt het internet weer een stukje mooier. Wat kan die gast schrijven.” (Hollandse Hufters)

“De kritische en vlijmscherpe blogger Peter Breedveld” (Joop.nl)

“Frontaal Naakt, waar het verzet tegen moslimhaat bijna altijd in libertijnse vorm wordt gegoten.” (Hans Beerekamp – NRC Handelsblad)

“De grootste lul van Nederland” (GeenStijl)

“Verder vermaak ik mij prima bij Peter Breedveld. Een groot schrijver.” (Bert Brussen)

“Landverrader” (Ehsan Jami)

“You are an icon!” (Dunya Henya)

“De mooie stukken van Peter Breedveld, die op Frontaal Naakt tegen de maatschappelijke stroom in zwemt.” (Sargasso)

‘De website Frontaal Naakt is een toonbeeld van smaak en intellect.’ (Elsevier weekblad)

“Frontaal Gestoord ben je!” (Frits ‘bonnetje’ Huffnagel)

“Jouw blogs maken hongerig Peter. Leeshonger, eethonger, sekshonger, geweldhonger, ik heb het allemaal gekregen na het lezen van Frontaal Naakt.” (Joyce Brekelmans)

‘Fucking goed geschreven en met de vinger op de zere plek van het multicultidebat.’ (jury Dutch Bloggies 2009)

Frontaal Naakt is een buitengewoon intelligent en kunstig geschreven, even confronterend als origineel weblog waar ook de reacties en discussies er vaak toe doen.’ (jury Dutch Bloggies 2008)

‘Intellectuele stukken die mooi zijn geschreven; confronterend, fel en scherp.’ (Revu)

‘Extreem-rechtse website’ (NRC Handelsblad)

‘De meeste Nederlanders zijn van buitengewoon beschaafde huize, uitzonderingen als Peter Breedveld daargelaten.’ (Anil Ramdas)

‘Peter Breedveld verrast!’ (Nederlandse Moslim Omroep)

‘Breedveld is voor de duvel nog niet bang’ (Jeroen Mirck)

‘Nog een geluk dat er iemand bestaat als Peter Breedveld.’ (Max J. Molovich)

‘Godskolere, ik heb me toch over je gedróómd! Schandalig gewoon.’ (Laurence Blik)

 

pbgif (88k image)
 

LINKS

 

 


 

(Advertentie)
 

 

 

RSS RSS