Paniekvoetballen met corona

Jasper Mekkes

Scène uit The Ghost of Yotsuya (Nakagawa Nobuo, 1959)

Aan het begin van de coronapandemie faalden Europese regeringsleiders in hun belangrijkste taak: het beschermen van burgers, in casu door het sluiten van de grenzen. Een grote inschattingsfout, want als een land als China, dat zo weinig geeft om mensenlevens, miljoenensteden hermetisch gaat afsluiten dan is het een serieus virus.

Inmiddels zorgt de labiele relatie tussen media en politiek voor een paniekerige tombola van slordig denken, foute informatie en domme besluiten. Er wordt alleen nog maar geluisterd naar artsen die appeleren aan de mening die op dat moment in de mode is.

Laten we om dit te onderbouwen eens een chronologische analyse maken van het nieuws rond remdesivir.

Op 5 oktober bleek dat Trump het medicijn remdesivir had gekregen tijdens zijn korte corona-pr-stunt.

Remdesivir, een medicijn tegen ebola, ontwikkeld door het beursgenoteerde Amerikaanse medicijn-bedrijf Gilead.

Op 6 oktober verscheen om 5:38 uur het eerste paniekbericht op Nos.nl dat remdesivir ‘op’ was. Om 11:07 uur werd dat bericht aangepast met als nieuwe kop: ‘Virusremmer remdesivir op, behandeling Nederlandse coronapatiënt moeilijker’. In dat bericht werd een arts opgevoerd, tv-idool Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, die zei dat ongeveer de helft van de studies naar het middel remdesvir positief zijn en dat de andere helft geen verschil laat zien met een controlegroep. ‘Maar omdat het middel niet schadelijk is, wordt het wel gegeven’ zei hij.

Meer effect

Annelies Verbon, voorzitter van de vereniging voor internist-infectiologen zegt dat het medicijn ‘in de richtlijnen staat als onderdeel van de behandeling. Zonder is moeilijk, maar er zijn andere medicijnen die we ook geven en waarvan we denken dat die meer effect hebben.’

Oké. Tot zover dus geen reden om in paniek te raken als de remdesivir op is, lijkt me.

Een woordvoerder van het ministerie van VWS noemt het vervolgens in hetzelfde bericht echter ’heel erg vervelend’ dat het middel op is. Nederland is volgens deze woordvoerder ‘al weken in gesprek met de Europese Commissie, die de virusremmer centraal inkoopt en de verdeling over de EU-lidstaten regelt’.

Maar wacht eens even. Heeft deze woordvoerder het bericht waarin hij figureert ook gelezen? Twee gerenommeerde Nederlandse experts in infectieziekten en de behandeling daarvan zeggen dat het ministerie en het RIVM zich geen zorgen hoeven te maken over een tekort aan remdesivir, het is namelijk niet bewezen dat het werkt – en er zijn betere alternatieven.

Wat is hier in vredesnaam aan de hand?

Nauwelijks nut

Volgens Didier Raoult, directeur van het Franse instituut voor infectieziekten IHU, professor in de microbiologie, gespecialiseerd in infectieziekten en volgens de Amerikaanse website Expertscape anno 2020 de beste wetenschapper van de wereld op het gebied van besmettelijke ziekten (al is er ook een leger van critici), zal remdesivir niet in voldoende hoeveelheden beschikbaar komen en heeft het bovendien nauwelijks praktisch nut.¹

Het zogenaamde Discovery-onderzoek, dat volgens de Europese Commissie het enige grote Europese onderzoek is dat anti-virale middelen tegen corona evalueert, en voor die Europese Commissie een onderbouwing is om remdesivir centraal te gaan inkopen, is volgens Raoult ‘één grote fantasie’.

Professor Raoult zegt in een artikel in het blad Front Populaire dat een alternatief voor remdesivir; chloroquine (kosten: enkele euro-centen) wèl effectief is om het virus te remmen.

De oorzaak voor deze vreemde gang van zaken is volgens Raoult dat de wereld niet alleen angstig, maar ronduit ‘gek’ is geworden.

Zou dat iets te maken kunnen hebben met het feit dat een mening zich bij sommige mensen opeens wat steviger vast gaat zetten als er overtuigend bewijs is van het tegendeel?

Daadkrachtig optreden

Ondertussen lijken politici te denken dat wanneer ze een medicijn als remdesivir (geschatte kosten: 4100 euro) centraal in laten kopen, ze alsnog laten zien dat ze daadkrachtig kunnen optreden in een pandemie.

Maar dat hadden ze aan het begin van de pandemie moeten laten zien, dan waren er nu geen honderdduizenden doden te betreuren geweest.

Een ander beter werkend en veel goedkoper medicijn tegen corona, dexamethason, werd in de vlucht naar voren even vergeten door de Europese Commissie, die enkele maanden geleden al voor 63 miljoen euro remdisivir aankocht bij Gilead.

Een (politieke) wereld die niet alleen angstig, maar ook gek is geworden. Laten we niet vergeten een voorbeeld hiervan uit AD.nl van 5 oktober te noemen: hoogleraar klinische psychologie (!) Jan Derksen zegt daarin: ‘We moeten meer angst gaan zaaien, laat maar zien die foto’s van die kapotte longen. We moeten angst zaaien. Corona ís echt eng.’

Juist. Deze medicus kan meespelen in de voorhoede van het labiele politieke spelletje paniekvoetbal.

Miljoenenorder

Op 6 oktober, om 14:02 uur, meldt Nos.nl: ‘De verwachting in Brussel is dat de commissie deze week een nieuwe overeenkomst sluit met het bedrijf [Gilead] voor de levering van remdesivir.’

Bingo. Missie geslaagd. Media en politiek hebben er in krap een dag voor gezorgd dat dit megabedrijf alweer een order voor miljoenen euro’s tegemoet kan zien. Euro’s die worden betaald met belastinggeld van burgers die kampen met de enorme gevolgen van een slecht gemanagede pandemie. Euro’s die worden betaald aan een medicijn dat veel te duur is, en geen bewezen effect heeft.

De aandeelhouders van Gilead kunnen tevreden zijn. Ze zullen binnenkort weer op een liberale partij stemmen, net als een groot deel van de Nederlanders.

Angstcomplex

Het is met remdesivir een beetje als met het mondkapje. Het dragen daarvan is volgens Professor Raoult belangrijk in de zorg; want wanneer je heel dichtbij een zieke komt is er een risico op overdracht. Maar als we niet opletten, besluit de politiek binnenkort dat we op straat een mondkapje op moeten. Als we die straat nog op mogen in verband met de avondklok natuurlijk.

Misschien moeten we zo langzamerhand een beetje normaal gaan doen, onze emoties onder controle gaan krijgen en stoppen elkaar een angstcomplex aan te praten.

Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof en heeft net een boek gepubliceerd: Wil tot Waarheid; een materialistische ontologie van de mens en zijn natuur.

^{1. [Interview met professor Didier Raoult in Front Populaire no 2: “Une médecine rongée par le centralisme Parisien”]↩}

Tweet

Jasper Mekkes, 08.10.2020 @ 11:42

[Home]