Ankara
Tayfun Balçik
Foto: František Drtikol
Afgelopen zondag zijn er in hartje Ankara zeker 37 mensen gedood. Deze aanslag op gewone burgers heeft veel emoties teweeggebracht. Veel Turken hebben hun profielfoto op Facebook voorzien van de tekst ‘ANKARA #Weveroordelenterrorisme’. Hun teksten liegen er niet om. Iedereen moet nu solidair zijn met Turkije. Wie dat niet doet, is hypocriet, een verrader of zelfs een terrorist.
Tegenover het Westen kan ik deze emoties heel goed begrijpen. Hoeveel aandacht hebben media nou gegeven aan Ankara? Als Volkskrant-lezer kan ik de volgende vergelijking maken. Na de aanslag in Parijs verschenen er een maand lang minimaal tien pagina’s per dag over Frankrijk. Er werd niets aan het toeval overgelaten. Heel Nederland moest weten: Fransen hebben geleden.
Na de aanslag in Ankara (de derde alweer in korte tijd) zijn er twee plichtmatige artikelen verschenen. En in die twee stukjes was er uiteraard geen plek voor wat de aanslag met gewone Turken en Koerden heeft gedaan. Geen plek voor hun verdriet, woede of analyse. Dus, zoals ik al zei, de Turkse frustratie is heel goed te begrijpen.
Koerdische kant
Maar de Turken zijn zelf ook hypocriet. Dat wij met de vinger wijzen naar het Westen is niet uit te leggen aan Koerden. Hoeveel Turken hoor je nou over de oorlog die woedt tussen de Turkse staat en de Koerdische PKK? Die Turken hoor je alleen als die oorlog ook burgerslachtoffers maakt aan Turkse zijde. Maar de meeste burgerslachtoffers vallen aan Koerdische kant. Zij wonen toevallig in gebieden waar de jongerentak van de PKK ‘autonome gebieden’ in het leven heeft geroepen.
Oké, die ‘vrije gebieden’ (vanuit PKK-perspectief) zijn een directe uitdaging op de unitaire staatsopvatting, zoals die in de Turkse grondwet is vastgelegd. Ja, de Turkse staat heeft het grondwettelijke recht en de plicht om de openbare orde en veiligheid van haar burgers te garanderen.
Dit betekent echter niet dat Turkije het recht heeft om haar eigen Koerdische bevolking te terroriseren. En dat gebeurt wel degelijk in gebieden die zijn afgesloten voor de buitenwereld.
Autonomie beloofd
Het is deze onrechtvaardigheid die de PKK heeft voortgebracht en die de PKK legitimiteit verschaft onder Koerden. Hoewel ik vind dat het conflict op een democratische manier opgelost moet worden (wat de uitkomst daarvan dan ook moge zijn), moet worden gezegd dat de PKK een punt heeft met betrekking tot autonome gebieden. De PKK kent de Turkse geschiedenis beter dan menige Turk: Mustafa Kemal Atatürk heeft de Koerden meerdere malen autonomie beloofd.
In de grondwet van 1921 wordt gesproken over autonomie: ‘de plaatselijke bevolking bestuurt zichzelf middels provincieraden’ (Vilayet suralari).
Geneutraliseerd
In 1923, tijdens de onderhandelingen in Lausanne zegt Atatürk tegen journalist Ahmet Emin in Izmit het volgende:
‘..başlı başına bir Kürtlük tasavvur etmekten ise bizim Teşkilat-ı Esasiye Kanunu mucibince zaten bir nevi mahalli muhtariyetler teşekkül edecektir. O halde hangi livanın ahalisi Kürt ise onlar kendi kendilerini muhtar olarak idare edeceklerdir ..’
(‘..In plaats van een onafhankelijk Koerdisme is in onze grondwet al een zekere autonomie opgenomen. Dus in gebieden waar Koerden leven, zullen zij zichzelf besturen..’)
Nu kan je de oprechtheid van deze beloftes zeker betwijfelen. Want nadat de republiek was opgericht, zijn alle verwijzingen naar autonomie of zelfbeschikking in de prullenbak gegooid. Turkije werd een eenpartijdictatuur. Iedereen die vond dat het anders moest, werd geneutraliseerd.
Polariserende leiders
Minister van Justitie Mahmut Esat Bozkurt vatte de situatie in het Turkije van Atatürk als volgt samen:
‘De Turk is de enige heer en bezitter van dit land. Diegenen die niet van puur Turkse afkomst zijn, hebben hier slechts een recht: het recht om de knecht van de Turk te zijn, het recht om slaaf te zijn. Vriend, vijand en bergen moeten deze waarheid doorgronden.’
Sinds de jaren dertig is er veel veranderd in Turkije. Maar soms lijkt het alsof er helemaal niks is veranderd. Er wordt wel eens gezegd dat iedere maatschappij de leiders krijgt die ze verdient. Waar hebben gewone Koerden en Turken hun polariserende leiders aan verdiend? Waarom moeten gewone Turken en Koerden sterven voor hun machtsspelletjes?
Er is genoeg ruimte in Turkije en Koerdistan voor iedereen. Waarom moet één organisatie of één volk de baas zijn? En nog steeds schrijf ik slechts dingen die in me opkomen, ik schiet je moeder niet overhoop.
Tayfun Balçik is historicus, gespecialiseerd in de moderne geschiedenis van Turkije en die van Amsterdam-West. Hij heeft een Facebook-pagina.
Tayfun Balçik, 17.03.2016 @ 08:02
11 Reacties
op 17 03 2016 at 11:05 schreef Nilufer:
het is precies hoe “Turken” over Kurden denken. Het geweld tegen Kurden en ook tegen veel anderen is georganiseerd door staat niet door de mensen die op hun bus staan te wachten. Je moet bevolking en staat niet doorelkaar halen…
Wat ik ruik tussen je teks is nationalisme. Dat is juist wat we moeten strijden…
op 17 03 2016 at 14:14 schreef J.v/d Heuvel:
Is het dan , in dat licht bezien , niet logisch dat de PKK zo reageert ?
op 17 03 2016 at 14:31 schreef Dwight:
Mooie vergelijking tussen de houding jegens NL media en de eigen houding tegen koerden. Hypocrisie is vaak een van de kernelementen van nationalisme, dat zie je ook bij de bezorgde verkrachtingsroepers bij azc besprekingen. Vind je het niet logisch dat kranten veel meer aandacht aan Parijs besteden? Bijna elke Nederlander is er geweest, het is dichtbij en gevoelsmatig verwachten mensen daarna ook sneller een aanslag hier, mensen horen er sowieso van en praten er onderling toch wel over dus je kunt niet anders als je kijkers/lezers wil trekken. Mensen rouwen alvast om zichzelf en hebben gespreksstof voor bij de waterkoeler.
op 17 03 2016 at 17:51 schreef Thomas E:
” Er wordt wel eens gezegd dat iedere maatschappij de leiders krijgt die ze verdient.”
Sommige volken hebben van oudsher een cultuur van eer, patriottisme, mannenmoed en hiërarchie. Zij vragen om/verdienen een ‘sterke man’ als leider. Andere volken, zoals het autochtone Nederlandse, hebben een cultuur van polderen, lafheid (liever blojan dan dojan), onverschilligheid en hypocrisie. Zij krijgen Mark Rutte als leider. Het blijft dus sowieso behelpen op deze aardkloot.
op 17 03 2016 at 18:47 schreef sum:
Godverdomme…koerdische terroristen die met machinegeweren zich ingraven en op Turks gebied autonomie uitroepen. De lef. Dan wil je ook dood volgens mij. Turkije moet dit netjes afhandelen, dat weer wel.
op 17 03 2016 at 20:56 schreef Sasha Berkman:
“Dan wil je ook dood volgens mij.”
Die mensen die willen niet dood. Die mensen willen hun rechten. Het is Erdogan geweest die na de eerste periode van dialoog met de Koerden en haar politieke vertegenwoordiger de PKK helaas weer begonnen is met de fascistische terreur, massamoorden en misdaden tegen de mensheid.
Jammer want met de komst van Erdogan kwam er een einde aan een bijzonder zwarte episode van fascisme in de jonge geschiedenis van Turkije. Vanaf de eerste coup in 1960 zeg maar.
We zijn weer helemaal terug bij af nu.
op 17 03 2016 at 21:42 schreef Theo van Ewald:
Zou het kunnen, Tayfun Balçik, dat de Turken vandaag de dag, wegens louche zaakjes met IS olie, het gedoe met de Koerden zoals het ontkennen van de genocide, het gezeik in de Nederlandse media dat integratie assimilatie betekent, en dat islamistische kinderen alleen in islamitische pleeggezinnen kunnen/mogen worden opgenomen om maar een paar voorbeelden te noemen een rol speelt bij de manier waarop nu over deze aanslagen verslag wordt gedaan?
op 18 03 2016 at 11:01 schreef Gaz Typari:
Maar goed, over Beiroet vorig jaar hebben we al helemaal niemand gehoord.
op 18 03 2016 at 13:01 schreef Pim Smit:
En allemaal weer doordrenkt van, nationalisme, cultuur-relativisme en racisme en niet normaal kunnen nadenken over wat nu eigenlijk ‘samenleven’ betekent. Zo langzamerhand is er geen enkele ruimte meer voor een normale dialoog omdat intussen iedereen op zijn paal is gaan zitten of een gordijn heeft uitgezocht om in te gaan hangen.
op 31 03 2016 at 07:42 schreef Wesley Abel:
Genoeg koerden die jegens de PKK zijn, stel dat Ata Turk autonomie zou hebben beloofd zou dat nooit voor een organisatie als de PKK zijn. Ik snap niet waarom de PKK alle koerden zou moeten vertegenwoordigen. Niet dus.
op 01 04 2016 at 22:40 schreef Sasha Berkman:
Het is geen kwestie van moeten, het is een kwestie van zijn.
RSS