Chicklit en clichés
Hassnae Bouazza
Illustratie: Gerda Wegener
Een ezel die Maanziek heet en aanvankelijk als jongetje was geboren, een duif met een sterke persoonlijkheid, Mohammed genaamd, een stille soldaat uit het Zuiden die De Vreemdeling heet, zeemeerminnen die in dromen verschijnen.
In haar laatste roman, Een Nagelaten Verhaal, laat Yasmine Allas de teugels van de verbeelding vieren. Ze beschrijft de terugkeer van een schrijfster naar haar geboorteland, Somalië, in gezelschap van een cameraploeg, en schetst het leven van haar ouders en grootouders in een land dat in niets lijkt op wat we de laatste jaren op het nieuws zien: geen dor, droog land vol woede en geweld, maar een land met een optimistische bevolking die in het reine probeert te komen met het verleden.
De jonge Somalische schrijfster, in haar jeugd Torretje genoemd, hoopt in haar land haar geschiedenis te vinden en zichzelf te leren kennen.
Het is duidelijk dat Allas veel wil zeggen over haar veranderende geboorteland en het verwarde nieuwe thuisland, Nederland. Daar maakt Torretje ruzie met haar Nederlandse partner en ze vraagt hem aan wiens kant hij zou staan als hij moest kiezen, mochten de spanningen hier tussen de bevolkingsgroepen escaleren.
In Somalië maakt ze via de personages haar standpunten kenbaar: Torretjes grootvader rebelleert tegen de gedragsregels van zijn clan door zijn dochters in vrijheid op te voeden en hen als gelijkwaardigen te zien. Torretjes moeder, Zeyneb, weerstaat haar vaders wil om een clangenoot te huwen en kiest voor De Vreemdeling op wie ze verliefd is.
De moed om de eigen wil te volgen, voor de liefde te kiezen, voor de gelijkwaardigheid van vrouwen te kiezen, de waanzin van een burgeroorlog en de opgelopen spanningen in Nederland, Allas heeft het allemaal willen behandelen en daarvoor heeft ze twee stijlvormen gebruikt.
In de hoofdstukken die in het verleden spelen, is Allas kwistig met vele wonderlijke verhalen uit haar jeugd, die het verhaal een sterk magisch-realistisch karakter geven. De namen van de karakters en de setting, waarin alles zich afspeelt zijn sprookjesachtig: het mooie, zinnelijke meisje dat een speciale band heeft met de plaatselijke ezel, dat een huis vol blinde vrouwen verzorgt en dat eigengereid in het leven staat. De gewonde soldaat die ze verzorgt en op wie ze verliefd wordt en die het hele boek de naam De Vreemdeling draagt. Het leven van Zeyneb lijkt zich in een parallel universum af te spelen, ver van de harde buitenwereld.
Dit zijn de betere momenten uit het boek, waarbij ik wel wil aantekenen dat het gevaar loert voor zowel Allas als andere allochtone schrijvers om te vervallen in uitgekauwde clichés zoals oude wijze vrouwen en mysterieuze vreemdelingen.
De hoofdstukken in het nu, waar we de schrijfster in gevecht zien met zichzelf, de cameraploeg en haar hervonden moederland, zijn het minst interessant; zodra de vertelling zich naar het heden verplaatst, vervalt Allas in chicklit-proza (‘Ik kom uit jouw zaad’).
Het vroegere Somalië, vertekend door haar herinneringen, verrijkt met de plaatselijke mystiek en een flinke scheut wensdenken, zou hebben volstaan.
Eerder verschenen in De Republiek der Letteren. Hassnae Bouazza (حسناء بوعزة) schrijft voor Vrij Nederland, De Volkskrant, NRC Handelsblad, en de Arabische site van de Wereldomroep. Tot voor kort was ze te bewonderen in Vrouw & Paard. Dat ze nog tijd heeft om in het geheim voorbereidingen te treffen voor de vestiging van het kalifaat in Nederland, mag een wonder heten. Volg haar op Twitter.
Hassnae Bouazza, 24.03.2010 @ 14:17
9 Reacties
op 24 03 2010 at 15:07 schreef pimmetje:
Er zit waarschijnlijk een foute link bij “Een Nagelaten Verhaal” in de tekst. Of heeft Gerda Wegener het pseudoniem Yasmine Allas?
op 24 03 2010 at 15:09 schreef Peter:
Foutje! Bedankt!
op 24 03 2010 at 15:26 schreef pimmetje:
Bedankt, ik heb het boekje meteen besteld evenals recent “Achter de Kawat” van Charles Burki. Een heerlijke oase van verademing, jouw site.
op 24 03 2010 at 15:27 schreef Peter:
Hé, bedankt!
op 24 03 2010 at 15:37 schreef Lianne:
Ik word niet echt geprikkeld om dit boek te gaan lezen. Wel vind ik Allas een hele leuke vrouw; ze is open en grappig.
op 24 03 2010 at 17:59 schreef leo schmit:
Hassnae, kun je dit even uileggen?
“zodra de vertelling zich naar het heden verplaatst, vervalt Allas in chicklit-proza (’Ik kom uit jouw zaad’)”.
op 24 03 2010 at 18:05 schreef leo schmit:
“Daar maakt Torretje ruzie met haar Nederlandse partner en ze vraagt hem aan wiens kant hij zou staan als hij moest kiezen, mochten de spanningen hier tussen de bevolkingsgroepen escaleren.”
Zoiets zou je niet aan je partner hoeven te vragen.
Het gevaar is niet dat spanningen tussen bevolkingsgroepen escaleren, maar dat gewetenloze figuren ervoor zorgen dat die spanningen escaleren.
op 25 03 2010 at 11:04 schreef hassnae:
Leo, ‘ik kom uit jouw zaad’ is een voorbeeld van het chicklit-proza wat ik noem. Dat bedoel ik ermee.
op 25 03 2010 at 11:36 schreef Tjerk:
Ik ben geen deskundige op het gebied van chicklit-proza, maar ‘ik kom uit jouw zaad’ lijkt me een nogal formele, zelfs archaïsche manier om te zeggen dat je iemands nakomelingschap bent.
Er vallen best combinaties van ‘ik kom’ en ‘jouw zaad’ te bedenken die ik me voorstel in chicklit, maar dan lijken me andere voorzetsels toepasselijker.
RSS