Home » Archief » Een eigentijds drama


[05.06.2013]

Een eigentijds drama

Anita Brus

Iwase1
Naakt omdat het moet (foto: Iwase Yoshiyuki)

Fysicus Paul Ehrenfest was Albert Einsteins vriend. Niets had ik tot dusver met de natuurkunde of met Paul Ehrenfest en Einstein. Maar na het lezen van een stuk in de NRC van afgelopen zaterdag ben ik geraakt door de hierin naar voren komende menselijkheid en herkenbaarheid van deze natuurkundige.

Paul Ehrenfest (1880-1933) doodde zijn zoon en daarna zichzelf. Een eigentijds drama zou je denken, waarvoor wij nu massaal stille tochten organiseren of kaarsen branden. Niets van dat alles. Er bestond geen tv of internet en zelfs kranten waren nog geen gemeengoed. Dat wij er nu over kunnen lezen, is dankzij de vele brieven die Ehrenfest schreef aan Einstein, aan zijn Russische wiskundige vrouw en aan zijn jongere vriendin Nelly die kunsthistorica was.

Hekel aan school

Dat geeft meteen aan hoe verschillende werelden bij elkaar kwamen en misschien is dat ook de verklaring voor mijn geraaktheid bij het lezen van het artikel: “Over wat hij van Nelly hoorde over de impressionisten, expressionisten en kubisten schreef hij daarna weer aan zijn artistieke jongste dochter Galinka.” En hij gaf er zelfs les over aan het Kennemer Lyceum, maar zijn kinderen gaf hij thuisonderwijs “omdat hij zelf zo’n hekel aan school had gehad”.

Einstein schijnt hem op handen gedragen te hebben. ‘Ze noemden hem ‘het geweten van de fysika’ omdat hij in elke discussie, en bij elk vraagstuk, tot de kern wist door te dringen’, lees ik in de krant. Desondanks was hij onzeker over zijn eigen capaciteiten en bij tijd en wijle depressief. In 1933 schoot hij eerst zijn vijftienjarige zoon Wassik – die een Downsyndroom had – dood en daarna zichzelf.

Idiote broer

‘Mensen waren destijds veel terughoudender dan nu en ze spraken niet zo veel over hun zieleroerselen’, lees ik. Wel schreef Ehrenfest in een brief aan Nelly dat hij niet wilde dat zijn dochters zich tot het uiterste zouden moeten uitsloven om hun idiote broer in leven te houden.

Op de foto bij het artikel zie je een krachtige man, lachend en wat onderuit gezakt achter zijn piano. Naast hem zit Albert Einstein die Ehrenfests oudste zoon op schoot heeft, op wie hij liefdevol neerkijkt. Hele gewone mensen. Je zou ze zo over kunnen plaatsen naar onze tijd. De een is echter de geschiedenis in gegaan als geniale wetenschapper en de andere, misschien minstens zo geniale wetenschapper, blijft nu in onze herinnering door de vele brieven die hij schreef en die sinds deze week in het Museum Boerhaave in Leiden liggen.

Vermiste jongetjes

Ik weet niet of ik naar Leiden ga om die brieven te lezen en ik zal zeker niet postuum kaarsen branden. Het heeft iets morbides, hoe men het leed van anderen naar zich toe kan trekken. Je moet er toch niet aan denken dat de kinderen van die gezinnen, die pas geleden op zoek gingen naar de twee vermiste jongetjes, ze ergens in ontbonden toestand in een appelboomgaard zouden hebben gevonden. Maar de dood van Ehrenfest en zijn zoon ontroert, al zou men er in onze tijd waarschijnlijk anders naar kijken.

Anita Brus is docent in de Spaanse taal/literatuur/kunst en schrijft over tango in het tijdschrift La Cadena. Zij publiceert ook teksten in het Spaans en in het Nederlands op haar eigen weblog. Lees het verbijsterende relaas over haar domrechtse date. Volg haar op Twitter.

Anita Brus, 05.06.2013 @ 06:52

[Home]
 

4 Reacties

op 05 06 2013 at 11:36 schreef MNb:

“de andere blijft nu in onze herinnering”
Dat geldt waarschijnlijk voor de rest van de wereld, voor zover die “niets met natuurkunde” heeft. Maar ook de onsterfelijkheid van Ehrenfest is gegarandeerd:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Ehrenfest-paradox
http://en.wikipedia.org/wiki/Ehrenfest_theorem

Ook zijn andere bijdragen zijn niet vergeten. Hij kreeg niet alleen van Einstein waardering. Robert Oppenheimer – die van de atoombom – leerde Nederlands alleen om met Ehrenfest over natuurkunde te kunnen praten.
De geschiedenis van de natuurkunde zit vol met boeiende mannen en vrouwen – van de laatsten helaas veel en veel te weinig.

op 05 06 2013 at 12:29 schreef Bigpete:

“leerde Nederlands alleen om met Ehrenfest over natuurkunde te kunnen praten”
Was het niet zo dat Oppenheimer Nederlands leerde zodat hij in Leiden gastcolleges kon geven? Praten met Ehrenfelder had ook in het Duits en/of Jiddisch gekund lijkt me.

Desalniettemin een interessant verhaal.

op 05 06 2013 at 16:04 schreef Leo Schmit:

Ik zie het verband niet. Waren er in die tijd geen voorzieningen om met DS om te gaan en deze vader te helpen? Aan Einstein heb je niks in zo’n situatie.

op 05 06 2013 at 22:18 schreef MNb:

Ik sluit het niet uit, Grote Piet. Leuk dat je weer terugbent, juist nu Sasha en Ralph een beetje boos op me zijn.

Nieuwe reactie
Naam:
E-mail:
Homepage:
  Afbeelding invoegen
 

 


Home

Archief

 

STEUN FRONTAAL NAAKT MET EEN TIKKIE!

 

 

OF VIA PATREON!

 

 

CONTACT
Stuur uw loftuitingen en steunbetuigingen naar Frontaal Naakt.

NIEUWSBRIEF
Ontvang gratis de Frontaal Naakt nieuwsbrief.

 

pbgif (88k image)
 

Let op: Toelating van reacties en publicatie van opiniestukken van anderen dan de hoofdredacteur zelf betekenen geenszins dat hij het met de inhoud ervan eens is.

 

pbgif (88k image)
 

MEEST GELEZEN IN SEPTEMBER

O Steekhoudende argumenten in je broekje

O Hoop en uitsluiting

O Dilan Yesilgöz criminaliseert de watermeloen

O Sven Kockelmann, kwispelhondje van Wilders

O Welkom in Wildersstan!

O Toet-toet, boing-boing

O Domrechts wil het weer over ras hebben

O Baren voor Pieter

O Terrorisme verheerlijken

O Aan Links heb je ook niks

 

MEEST GELEZEN EVER

O Caroline van der Plas, dwangmatige leugenmachine

O Caroline van der Plas is de Nederlandse Donald Trump

O YouPorn

O Iedereen haat Sander Schimmelpenninck omdat hij écht onafhankelijk is

O Wierd Duk de pro-Russische complotdenker

O Domme Lul

O Frans Timmermans kan het einde van de domrechtse ijstijd zijn

O Wierd Duk en Jan Dijkgraaf, hoeders van het fatsoen

O De koning van het uittrekken van de damesslip

O Haatoma

 

pbgif (88k image)
 

BLURBS
“How does it feel to be famous, Peter?” (David Bowie)

“Tegenover de enorme hoeveelheid onnozelaars in de Nederlandse journalistiek, die zelfs overduidelijke schertsfiguren als Sywert, Baudet en Duk pas ver in blessuretijd op waarde wisten te schatten, staat een klein groepje van ondergewaardeerde woestijnroepers. Met Peter op 1.” (Sander Schimmelpenninck)

“Frontaal Naakt dient een publiek belang” (mr. P.L.C.M. Ficq, politierechter)

“Peter schrijft hartstochtelijk, natuurlijk beargumenteerd, maar zijn stijl volgt het ritme van zijn hart.” (Hafid Bouazza).

“Ik vind dat je beter schrijft dan Hitler” (Ionica Smeets)

“Peter is soms een beetje intens en zo maar hij kan wél echt goed schrijven.” (Özcan Akyol)

“Jij levert toch wel het bewijs dat prachtige columns ook op weblogs (en niet alleen in de oude media) verschijnen.” (Femke Halsema)

“Literaire Spartacus” (André Holterman)

“Wie verlost me van die vieze vuile tiefuslul?” (Lodewijk Asscher cs)

“Pijnlijk treffend” (Sylvana Simons)

네덜란드 매체 프론탈 나크트(Frontaal Naakt)에 따르면, 네덜란드 라 (MT News)

“Echt intelligente mensen zoals Peter Breedveld.” (Candy Dulfer)

“De Kanye West van de Nederlandse journalistiek.” (Aicha Qandisha)

“Vieze gore domme shit” (Tofik Dibi)

“Ik denk dat de geschiedenis zal uitmaken dat Peter Breedveld de Multatuli van deze tijd is.” (Esther Gasseling)

“Nu weet ik het zeker. Jij bent de antichrist.” (Sylvia Witteman)

“Ik ben dol op Peter. Peter moet blijven.” (Sheila Sitalsing)

“Ik vind hem vaak te heftig” (Hans Laroes)

“Schrijver bij wie iedereen verbleekt, weergaloos, dodelijk eerlijk. Om in je broek te piesen, zo grappig. Perfecte billen.” (Hassnae Bouazza)

“Scherpe confrontatie, zelfs als die soms over grenzen van smaak heen gaat, is een essentieel onderdeel van een gezonde democratie.” (Lousewies van der Laan)

“Ik moet enorm lachen om alles wat Peter Breedveld roept.” (Naeeda Aurangzeb)

“We kunnen niet zonder jouw geluid in dit land” (Petra Stienen)

“De scherpste online columnist van Nederland” (Francisco van Jole)

“Elk woord van jou is gemeen, dat hoort bij de provocateur en de polemist, nietsontziendheid is een vak” (Nausicaa Marbe)

“Als Peter Breedveld zich kwaad maakt, dan wordt het internet weer een stukje mooier. Wat kan die gast schrijven.” (Hollandse Hufters)

“De kritische en vlijmscherpe blogger Peter Breedveld” (Joop.nl)

“Frontaal Naakt, waar het verzet tegen moslimhaat bijna altijd in libertijnse vorm wordt gegoten.” (Hans Beerekamp – NRC Handelsblad)

“De grootste lul van Nederland” (GeenStijl)

“Verder vermaak ik mij prima bij Peter Breedveld. Een groot schrijver.” (Bert Brussen)

“Landverrader” (Ehsan Jami)

“You are an icon!” (Dunya Henya)

“De mooie stukken van Peter Breedveld, die op Frontaal Naakt tegen de maatschappelijke stroom in zwemt.” (Sargasso)

‘De website Frontaal Naakt is een toonbeeld van smaak en intellect.’ (Elsevier weekblad)

“Frontaal Gestoord ben je!” (Frits ‘bonnetje’ Huffnagel)

“Jouw blogs maken hongerig Peter. Leeshonger, eethonger, sekshonger, geweldhonger, ik heb het allemaal gekregen na het lezen van Frontaal Naakt.” (Joyce Brekelmans)

‘Fucking goed geschreven en met de vinger op de zere plek van het multicultidebat.’ (jury Dutch Bloggies 2009)

Frontaal Naakt is een buitengewoon intelligent en kunstig geschreven, even confronterend als origineel weblog waar ook de reacties en discussies er vaak toe doen.’ (jury Dutch Bloggies 2008)

‘Intellectuele stukken die mooi zijn geschreven; confronterend, fel en scherp.’ (Revu)

‘Extreem-rechtse website’ (NRC Handelsblad)

‘De meeste Nederlanders zijn van buitengewoon beschaafde huize, uitzonderingen als Peter Breedveld daargelaten.’ (Anil Ramdas)

‘Peter Breedveld verrast!’ (Nederlandse Moslim Omroep)

‘Breedveld is voor de duvel nog niet bang’ (Jeroen Mirck)

‘Nog een geluk dat er iemand bestaat als Peter Breedveld.’ (Max J. Molovich)

‘Godskolere, ik heb me toch over je gedróómd! Schandalig gewoon.’ (Laurence Blik)

 

pbgif (88k image)
 

LINKS

 

 


 

(Advertentie)
 

 

 

RSS RSS