Pure chance
Gin Hageman
Voor mijn onderzoek naar ex-kindsoldaten verbleef ik vier maanden in Sierra Leone en ik raakte in die tijd goed bevriend met een grote groep ex-kindsoldaten. Zoals velen had ik, voordat ik vertrok, een beeld van zwaar getraumatiseerde ‘kinderen’ in mijn hoofd. Eenmaal in Sierra Leone bleek daar echter weinig van te kloppen. Daar, in Sierra Leone, zijn de meeste ex-kindsoldaten weer gereïntegreerd in de samenleving. Op hun verleden na zijn er tussen hen en hun leeftijdsgenoten weinig verschillen. En hun verleden is aan de buitenkant niet te zien. De jongens waar ik mee gewerkt heb, zijn niet zwaar getraumatiseerd en ze zijn geen extreem gewelddadige robots geworden. Het zijn ‘normale’ jongens, met een ongewoon verleden. Eind goed, al goed? Niet helemaal.
Het heeft veel van ze gekost, hun deelname aan de oorlog. De meesten zijn één of beide ouders kwijtgeraakt en staan er al heel erg lang helemaal alleen voor. Doordat ze als kindsoldaat zijn ingezet in de oorlog hebben ze in de jaren van hun deelname niet de kans gehad zich te ontwikkelen. En dat willen ze inhalen.
Vele ex-kindsoldaten hebben hun weg naar de schoolbanken gevonden. Meestal op eigen kracht, want er is vaak niemand die voor ze zorgt. Voor de meesten van hen geldt dat ze direct na de oorlog op straat terecht gekomen zijn en van de kleine criminaliteit hebben moeten zien te overleven. De stap van de oorlog en de straat terug naar school is bewonderenswaardig te noemen. Zeker omdat naar school gaan grote opoffering betekent. Neem bijvoorbeeld Jay; hij is 20 en leeft in een situatie die bijna op slavernij lijkt. Hij woont bij een tante in, maar moet daar zwaar huishoudelijk werk doen in ruil voor onderdak en een maaltijd per dag. Hij is dagelijks twee uur kwijt aan water halen, daarnaast houdt hij het huis schoon en helpt hij bij de verzorging van de kleinere kinderen in het huishouden.
Het is eigenlijk al veel te veel. De maaltijd die hij per dag krijgt is niet eens toereikend om al dat zware werk te kunnen doen, laat staan dat hij nog energie overhoudt om naar school te gaan en zijn huiswerk te maken. Toch doet hij het. Zes dagen per week. En hij is gemotiveerd. Jay vocht tien jaar lang, bij twee verschillende gewapende groeperingen en toen hij uit de oorlog kwam had hij vrijwel geen scholing gehad. Hij zit nu op de middelbare school en mag over twee jaar eindexamen doen. Als hij het financieel redt. En dat is nog maar de vraag.
Dat laatste, de onzekerheid over de toekomst, is het grootste trauma voor jongens als Jay. Ze weten nooit wat er morgen gaat gebeuren. Jay houdt stug vol en blijft naar school gaan, vaak op een lege maag en met een schooluniform waar je soep van kan koken. Jay is een positief voorbeeld van hoe het moet. Maar de uitzichtloosheid is voor sommige jongens genoeg om het bijltje erbij neer te gooien en weer de straat op te gaan. Want wat doe je als je geen dak boven je hoofd hebt, geen voedsel en niemand die je kan helpen je leven op de rit te houden?
En dat is waar het gevaar schuilt. Ik herhaal het maar, de jongens zijn geen geweldsmachines, maar ze hebben geleerd geweld te gebruiken en op straat kunnen ze daarom behoorlijk wat problemen veroorzaken. Voor 180 euro per jaar kunnen we ex-kindsoldaten in Sierra Leone naar de middelbare school sturen. Een positieve manier om de jongens zélf hun leven weer te laten opbouwen. Een kans die ze met beide handen aan willen grijpen. En die kans, die probeer ik ze te bieden met het project Pure Chance. Wij betalen hun scholing, zij doen de rest. Wil je bijdragen aan het project en lijkt het je leuk persoonlijk betrokken te raken bij het leven van ex-kindsoldaten in Sierra Leone? Kijk dan op de website hoe het precies werkt.
Gin Hageman heet helemaal geen Gin Hageman, maar Gin Mooy! Dat zag ik in het artikel dat vorige week over haar in dagblad Metro stond. Lees ook haar weblog.
Algemeen, 02.06.2007 @ 08:24
RSS