De geen-staten-oplossing
Jasper Mekkes
De drang tot vrijheid, een natuurlijke drang die het gevolg is van de levenskracht, het élan vital; de vernieuwingskracht van alle leven, is altijd en overal op zoek naar een veilige haven. Ondanks een geschiedenis van onderdrukking, vervolging en vernietiging. Misschien is juist daarom Israel wel het beloofde land voor dit élan vital.
Want waarom zou je eigenlijk een twee-statenoplossing willen voor één grondgebied met dezelfde geografie, geschiedenis en bewoners? Bewoners die dezelfde levenskracht met elkaar delen? Ik vind één staat al veel, laat staan twee, zeker als die staat burgers onderdrukt.
Misschien is Israel wel de ideale kans voor een geen-staten-oplossing; als proeftuin voor de libertaire democratie van de toekomst. Dan hebben we ook geen gedoe meer over welke staat nu welk grondgebied krijgt.
Joods-christelijke cultuur
Israel is immers de bakermat van de joods-christelijke cultuur, een cultuur waaruit alle westerse democratieën zijn ontstaan. Een cultuur ook die volgens sommigen op sterven na dood is. Dus misschien zou Israel nog wel een keer de bakermat kunnen worden, nu dan van de opvolger van die joods-christelijke cultuur. Want niet alleen een religie, een geschiedenis, een geografie, bewoners en hun spiritualiteit vormen de cultuur van een land – ook hun ideeën voor verbetering en vernieuwing.
En waarom zou de ontwikkeling naar een cultuur voor de homo universalis van de verbroedering niet in Israel kunnen beginnen? Ik kan eigenlijk geen betere plek bedenken voor zo’n nieuwe cultuur met échte vrijheid en gelijkheid. Vrijheid en gelijkheid die in weerwil van alle onverdraagzaamheid en antisemitisme worden gefaciliteerd door broederschap.
De mens is niet van nature goed gebleken; de mens is de mens een wolf, maar er is ook goed nieuws: die mens kan zichzelf en haar samenleving verbeteren. Want de maakbare samenleving is nooit weggeweest, ook al zijn er mensen die ons willen doen geloven dat die nooit bestaan heeft.
Vreedzaam samenleven
En bewoners van Israel bewonen niet alleen al eeuwenlang hetzelfde gebied, ze verschillen ook niet zoveel van elkaar. Vóór het ontstaan van de monotheïstische religies maakten ze soms zelfs deel uit van één en hetzelfde volk. Ze delen hetzelfde land, dezelfde geschiedenis en dezelfde levenskracht; wat is er nog meer nodig om vreedzaam samen te leven?
Want laten we niet vergeten dat er in Israel meer voorbeelden van vreedzaam samenleven zijn dan van onverdraagzaamheid en geweld. En laten we ook niet vergeten dat in Tel Aviv nog steeds de Muezzin klinkt, ondanks de 4000 raketten uit Gaza die daar recent nog neerkwamen op onschuldige burgers.
Culturen hebben net als de mensen die haar vormen niet het eeuwige leven; ze volgen elkaar op in de tijd. De Perzen, Grieken en Romeinen; Darius, Alexander de Grote en Julius Caesar; ooit heersten hun culturen over grote delen van de wereld; inmiddels zijn ze voorgoed verdwenen.
Maar dat je cultuur sterft is anno 2021 geen reden voor onderdrukking, geweld of bommen op onschuldige burgers, het is aanleiding voor reflectie; op je cultuur, haar houdbaarheid en haar kansen op verbetering – en vernieuwing.
Vijanden liefhebben
Neem nu het Christendom; dat heeft in theorie een hele andere boodschap dan het geweld van haar kruistochten; namelijk eentje van liefde. Jezus die zijn andere wang toekeert als hij geslagen wordt, Jezus die zijn vijanden liefheeft. Het Christendom is door toedoen van de fanaticus Paulus dan ook niet voor niets een religie die de natuur van de mens ontkent; en die natuur onderdrukt met haar haat tegen de kennis, haar celibaat en haar haat tegen het menselijk lichaam in het algemeen. Met alle schrikbarende uitwassen van het menselijk gedrag tot gevolg. Want niemand wil vrijwillig zijn natuurlijke gedrag; zijn élan vital, geweld aandoen.
Zo is de natuurlijke neiging van de mens bijvoorbeeld ook om terug te slaan als hij geslagen wordt. Dat was dan ook precies wat Israel deed na de recente aanvallen door Hamas. En even voor de duidelijkheid; Hamas is een terroristische organisatie die de bewoners van Gaza al jarenlang genadeloos onderdrukt en misbruikt voor haar fanatieke ideologie.
Maar ook al heb je de oudste papieren op een stuk land (het jodendom was er immers eerder dan de islam), je cultuur moet zich wel ontwikkelen om te kunnen blijven bestaan. Zo niet dan loopt een andere, sterkere cultuur over je resten heen. Een libertaire proeftuin op de geboortegrond van de joods-christelijke cultuur zou dan ook kunnen zorgen voor nieuw elan. Nieuw elan voor getergde landen en mensen, of ze nu joods, christelijk, islamitisch, orthodox, arabier, druz, bedoeïen of, laten we zeggen, circassiër zijn.
Achterhaalde cultuur
Ondanks alle retoriek en fanatisme van politici leven overal in zowel Israel als de Palestijnse gebieden mensen van allerlei pluimage vreedzaam met elkaar samen. Het zijn de fanatici onder de politici die oorlog willen, om hun macht en hun versie van cultuur uit te breiden; met hun staten.
Oorlogen die altijd beginnen wanneer de drang tot vrijheid en zelfsturing, oftewel de levenskracht van de mens, wordt onderdrukt door het collectief, de staat, te misbruiken voor het behoud en de uitbreiding van slechte gewoontes. Gewoontes die het kenmerk zijn van een achterhaalde cultuur, die zichzelf moet ontwikkelen om niet ten onder te gaan.
Het zou een teken van liefde zijn als het beloofde land weer de geboortegrond zou willen zijn voor een nieuwe cultuur; met een geen-staten-oplossing, als opvolger van de joods-christelijke cultuur. Een cultuur die wat natuurlijker aankijkt tegen de mens, haar ziet als een vrij en zelfsturend wezen, met een levenskracht die ze gebroederlijk deelt met alle leven, ongeacht huidskleur, religie of geslacht.
Libertaire cultuur
Een libertaire cultuur ook; zonder staten en haar fanatieke, machtsbeluste politici, met sturing van onderop in plaats van van bovenaf, zodat burgers weer kunnen doen wat hun élan vital hen ingeeft: vreedzaam samenleven, door de natuur van de mens te koesteren en haar gedrag te verbeteren. Niet door de andere wang toe te keren, maar door terug te slaan met sterkere cultuur.
Jasper Mekkes is ingenieur en vooruitgangsfilosoof en heeft net een boek gepubliceerd: Wil tot Waarheid; een materialistische ontologie van de mens en zijn natuur.
Jasper Mekkes, 18.06.2021 @ 14:22
RSS