Solidariteit kun je niet alleen van een ander eisen
Peter Breedveld
In verschillende opiniestukken in de kranten en beleerdraadjes op Twitter kwam ik de afgelopen week de naam van één van de grondleggers van het liberalisme tegen, John Stuart Mill, en nooit in positieve zin. Dat betekent dat ergens iemand, misschien wel Bas Heijne, is begonnen met John Stuart Mill de schuld van iets te geven, ik gok op het “doorgeschoten individualisme”, en daardoor iedereen opeens Mill heeft gelezen en Mill-deskundige is.
Komiek Onno Blom geeft Mill in een door Sander Schimmelpenninck aanbevolen beleerdraadje ook de schuld van het individualisme. Om elkaar te beschermen tegen corona moeten we vrijheden afstaan, maar we hebben onszelf onder invloed van het liberalisme van Mill wijsgemaakt dat dit een noodzakelijk kwaad en een vorm van onderdrukking is. Het resultaat is dat mensen weigeren offers voor anderen te brengen en “geatomiseerd” langs elkaar heen leven, zegt Blom. Terwijl we ze zouden moeten vertellen “dat ze in een gemeenschap wonen, en ze herinneren aan het feit dat ze dat zelf ook eigenlijk willen.”
Maatschappelijke dienstplicht
In Vrij Nederland is het journalist Marijne Beijen die haar pijlen op het individualisme richt. De mensen zijn volgens Beijen gaan geloven dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leven en de samenleving niets meer verschuldigd zijn. Beijen denkt dat een maatschappelijke dienstplicht soelaas zal brengen. De mensen steigeren bij het woord “plicht”, weet Beijen, maar ze moeten weer leren “dienen”.
Nu is het me de afgelopen twee jaar opgevallen dat Nederlanders, net als Blom en Beijen, en onlangs nog Sylvana Simons, massaal mopperen over andere Nederlanders, die volgens hen egoïstisch zijn omdat ze niet bereid zijn zomaar hun levenswerk op te geven, niet blijmoedig hun zaak over de kop te zien gaan uit solidariteit, de rest van hun leven niet in schuld en armoede door willen brengen, zodat Nederlanders met een vast inkomen en een afbetaald huis kunnen overleven. De deelnemers aan de coronarellen worden ook verweten dat ze alleen maar aan zichzelf denken, aan hun kortstondige pleziertjes, allemaal de schuld van het neoliberalisme en het consumerisme. “Gerda is boos dat ze niet naar de Hema kan”, sneren mensen dan op Twitter.
Levenswerk opgeven
Misschien voelt u al waar ik naartoe wil: ik vind die verhalen over solidariteit en gemeenschapszin prachtig, maar daar hoort wederkerigheid bij. Als je vindt dat iedereen offers voor elkaar moet brengen, waar is dan jouw offer? Of betekent solidariteit dat de ander offert, zodat jij kunt leven?
Niemand offert zichzelf zomaar op voor een collectief, ook niet in een fascistische samenleving, daar moet echt iets tegenover staan. Wat krijgen de zelfstandige ondernemers voor hun offer? Een meneer wiens beleerdraadjes altijd veel hartjes krijgen, Simon Lelieveldt, vindt dat ondernemers, die balen dat hun bedrijf naar de klote gaat door de lockdown, dat aan zichzelf te danken hebben omdat ze VVD stemmen en jaren hebben “lopen te zeiken en zeuren over de dure overheid en sociale voorzieningen”. Dit hardvochtige vertoog over de asociale ondernemer ben ik de afgelopen twee jaar al vaak tegengekomen want als telg van een ondernemersgezin kom ik regelmatig voor die ondernemers op, en menigeen in mijn linkse bubbel voelt zich daardoor aangemoedigd ondernemers de tering te wensen. Lekker net goed voor die vuile kapitalisten.
Maar als je betoogt dat mensen eraan moeten worden herinnerd dat ze deel willen uitmaken van een gemeenschap, moet je echt met iets beters komen. Ik ben in elk geval niet van plan offers te brengen voor een gemeenschap van zelfgenoegzame betweters die me als dank toebijten dat ik een klootzak ben en in mijn volgende leven maar geen VVD meer moet stemmen.
Afgunstige zuurpruimen
Het is waar, mijn vader stemde ook VVD omdat hij ervan overtuigd was dat die partij voor de ondernemers opkwam. Ik zei hem dat ie zichzelf voor de gek hield, want de VVD was er ook toen alleen maar voor Shell en Schiphol, maar aan de linkse partijen had hij ook niks. Als bijvoorbeeld een personeelslid plotseling maanden ziek werd, moest hij tot in de eeuwigheid zijn loon blijven doorbetalen, ook al hoorde hij dat de zieke van het leven genoot op de kermissen in de omliggende dorpen, blakend van gezondheid. Zo iemand kan in zijn eentje jouw zaak te gronde richten.
En als hij een koeling wilde installeren, was er maar één PvdA-stemmende buurtquerulant nodig om hem in een procedure te verwikkelen die klauwen met geld kostte en hem achterliet met weer een geplunderde financiële reserve en zonder koeling. Dat was links in zijn ogen, een massa afgunstige zuurpruimen die niets liever deden dan een hardwerkende banketbakker het leven zuur te maken.
Sociale interactie
Als je de mensen wilt leren “dienen”, moet je ze iets geven om voor te dienen. Een gemeenschap waar het ook voor hén fijn is. Waar ze niet worden uitgelachen omdat ze door de beperkingen hun signeersessies en sociale interactie missen, waar niet wordt gejuicht als ze door een politiehond worden verscheurd.
Ik reageerde op het beleerdraadje van Onno Blom met een beknopte versie van het bovenstaande verhaal, maar kreeg er geen reactie op. Dat vind ik ook weer typisch voor die mensen die gemeenschapszin en solidariteit preken, ze zijn vaak niet geïnteresseerd in wat een ander in te brengen heeft. Ook de gemeenschapszinsprekers komen vooral voor zichzelf op.
Hond doodschieten
Overigens hebben linkse mensen het graag over het brengen van offers, maar het is maar de vraag of er echte offers nodig zijn. In Japan, Zuid-Korea en Taiwan zie je dat mensen een grote mate van vrijheid genieten zonder de IC’s te belasten. Gewoon met een paar verstandige maatregelen, zoals het mondkapje. Maar ja, daar heeft onze overheid een halfjaar lang zo ontzettend tegen zitten “zeiken en zeuren” dat Nederlanders nog liever hun hond doodschieten dan dat ze een mondkapje opzetten.
Is het Vrije Woord u écht lief? Help me dan met een financiële bijdrage. Doneer aan de enige dwarsdenkende, onafhankelijke (maar echt) site van Nederland. Rekeningnummer NL59 RABO 0393 4449 61 (N.P. Breedveld, Rabobank Rijswijk), SWIFT BIC RABONL2U. Lees hier waarom dat niet met PayPal kan, maar steunen via Patreon kan weer wel en sinds kort ook met een Tikkie. Wordt dat symbool van de Hollandse krenterigheid tenminste voor iets nuttigs ingezet. Adverteren? Mail mij.
Peter Breedveld, 08.01.2022 @ 14:54
RSS